Уназадува статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, потребна имплементација - Канал 5

Уназадува статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, потребна имплементација

Уназадува статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, потребна имплементација на новиот Закон и на Инспекторатот.

Уназадува статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, потребна имплементација

Забележуваме напредување на македонскиот јазик во однос на неговото збогатување и изучување, но уназадува статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, односно се става во вториот план, па дури се игнорира во некои јавни простори. Ова укажува на негрижа на македонскиот јазик и затоа е потребен Законот за употреба на македонскиот јазик, кој има за цел да стави „ред во безредието“. Во тек е постапката за формирање на Инспекторат за употреба на македонскиот стандарден јазик и по негово формирање, ќе почне да се имплементира Законот, порачаа денеска учесниците кои беа дел од научната трибина „Статусот на македонскиот јазик – состојби и перспективи“ во МАНУ.

Академик Витомир Митевски денеска пред почетокот на трибината изјави дека загрижува уназадувањето на македонскиот јазик во јавната употреба и дека токму затоа треба да се слушне зборот на лингвистите.

- Секогаш е актуелно да се зборува за македонскиот јазик, така што секој миг е добар и е добро избран. Од тие причини, се собравме специјалисти од разни области да подискутираме за состојбата на македонскиот јазик, за статусот на македонскиот јазик, каде што можеме да откриеме и напредоци во некои области, но во некои области имаме дури и уназадување. Мислам дека имаме напредување во развојот, но и во збогатување на јазикот, како и во неговото изучување. Во однос на уназадување би го споменал статусот на македонскиот јазик во јавната употреба, каде што многу пати гледаме примери како се става во втор план, па дури и се игнорира на некои јавни простори. Ова секако дека не загрижува и тука ние специјалистите треба да го кажеме нашиот збор и треба да се слушне нашиот збор, рече Митевски.

На новинарско прашање каква е перспективата на македонскиот јазик, Митевски одговори дека не може македонскиот јазик да биде загрозен, се додека се живи оние кои го говорат.

- Не можеме да се секираме ако се грижиме како што се грижиме, а треба и повеќе да се грижиме. Не може јазикот да биде загрозен. Ддека се живи оние кои го говорат македонскиот јазик, јазикот ќе биде жив, а јас мислам дека ќе даде Господ да траеме сите како народ и како заедница, рече Митевски.

Претседателката на Советот за македонски јазик Симона Груевска – Маџоска изјави дека е исклучително важно да се имплементира Законот за употреба на македонскиот јазик.

Прашана до каде е постапката на формирањето на Инспекторатот за употреба на македонскиот стандарден јазик, Груевска – Маџоска одговори дека веќе е објавен конкурсот за избор на директор на овој Инспекторат и постапката е во тек.

-Како што имам информација, веќе е објавен конкурсот за избор на директор на Инспекторат. Постапката е во тек, не знам дали е завршена, но секако е во тек така што ќе се формира Инспекторатот и ќе може да се започне со воведување на Законот за употреба на македонскиот јазик, рече Груевска – Маџоска.

Таа напомена дека Инспекторатот има надлежност да спроведува инспекциски надзор и да казнува, како што е предвидено согласно Законот за употреба на македонскиот јазик.

- Употребата на нестандарден јазик во медиумите и не запазување на стандарната норма во преводите укажува на негрижа за македонскиот јазик. Токму тоа беше причината зошто се донесе Законот за употребата на македонскиот јазик, да се стави „ред во безредието“. Во однос на медиумите, иако можеби во информативните редакции и документарците се внимава повеќе на употребата на стандарниот јазик, но во емисиите од забавен карактер можеме да кажеме дека воопшто не се внимава. Улогата на Законот за употребата на македонскиот јазик и на Инспекторатот, освен да се спроведува надзорот и да се казнат оние кои не го почитуваат, е и да се вработат лектори, за да не дозволиме да слушаме нестандарден јазик од медиумите кои се присутни во сечиј дом, рече Груевска – Маџоска.

Лингвистот Марјан Марковиќ, говорејќи за дијалектите во државата, напомена дека статусот на македонските дијалекти во меѓународната научна средина не само што е рамноправен, туку е и високо ценет, поради своето богатство и разнообразност.

- Дијалектното богатство мора да се зачува. Неодамна, заедно со Институтот за македонски јазик го објавивме првиот Лингвистички атлас на македонските дијалекти, со преку 400 населени места на целата јазична територија. Со ова, Институтот и МАНУ, а верувам и Факултетот, се грижат од научен аспект да се зачува тоа огромно богатство. Во меѓународните научни проекти, во Меѓународниот комитет на славистите, македонските дијалекти не само што се рамноправни, туку се и високо ценети токму поради тоа богатство и разнообразност, слобода на говорот, но и поради подоцната стандардизација, што во огромна мера ја збогатува јазичната слика, не само на словенскиот свет, туку и воопшто на Европа, рече Марковиќ.

Тој додаде дека во најголемите европски и словенски дијалектолошки проекти, македонските дијалекти, без политички ограничувања, се рамноправно застапени и се на многу високо место во однос на проучувањето на јазичната типологија и на лексиката, со што, како што подвлече, нашата научна средина дава огромен влог во европската и словенската дијалектологија.

Марковиќ порача дека стандардниот јазик мора да се употребува во јавната комуникација согласно Законот, секогаш мора да постои стандард кој што ќе ги обединува сите говорители.

- Во јавната комуникација си е пропишано со новиот Закон да се употребува стандардниот јазик, а секако тоа е и последица на развојот на македонскиот јазик кој што има над 56 говори. Секако, не дека не би се разбрале луѓето, но секогаш мора да има нешто што го нарекуваме стандард и што ги обединува сите говорители, на сите говори. Во популарната култура дијалектите понекогаш ни се убави и интересни на нас како читатели, но сепак во јавната комуникација особено во политичкиот дискурс, апсолутно мора тоа да биде на повисоко ниво, односно да биде употребен стандардот, изјави Марковиќ.

Минесота ја доби серијата против Голден Стејт и се квалификуваше за финалето на Западот

Минесота ја доби серијата против Голден Стејт и се квалификуваше за финалето на Западната конференција на НБА

Минесота ја доби серијата против Голден Стејт и се квалификуваше за финалето на Западот

Минесота се квалификуваше за финалето на Западната конференција на Националната кошаркарска асоцијација (НБА) откако ја доби серијата против Голден Стејт со 4-1.

Во петтиот натпревар од плејофот, Минесота победи со 121:110. Џулиус Рендл постигна 29 поени за победата, а Ентони Едвардс додаде 22 поени и 12 скока.

Брандин Подзиемски постигна 28 поени за Голден Стејт, додека Џонатан Куминга додаде 26 од клупата.

За „Воините“, ѕвездата Стеф Кари не играше поради повреда, а тоа се покажа како клучно за исходот од серијата.

Во финалето на Западната конференција, Минесота го чека победникот од плејоф дуелот помеѓу Оклахома Сити и Денвер.

YouTube video

Само Зеленски ќе присуствува на преговорите во Истанбул

 Во Истанбул денеска се одржуваат преговори за завршување на војната во Украина. И покрај најавите на средбата во Турција нема да присуствуваат рускиот и американскиот претседател Владимир Путин и Доналд Трамп.

Само Зеленски ќе присуствува на преговорите во Истанбул

Трамп вчера изјави дека во Истанбул ќе отпатува само ако на преговорите присуствува Путин. Откако рускиот претседател изјави дека нема да присуствува на преговорите и Трамп На состанокот ќе присуствуваат државниот секретар Марко Рубио и специјалните пратеници Стиф Виткоф и Кејтр Келог.

Додека претседателот на Украина, Володимир Зеленски синоќа изјави дека ќе присуствува на преговорите во Истанбул.

- Украина е подготвена на секаков формат на преговори и ние не се плашиме од средби, објави Зеленски на Икс.

Тој најави дека ќе се сретне и со турксиот претседател Реџеп Тајип Ердоган.

Путин ги предложи директни преговори за завршување на војната во Украина, но тој нема да учествува, а руската делегација ќе ја предводи советникот на Путин, Владимир Медински, а ќе бидат вклучени и заменик-министерот за надворешни работи Михаил Галужин и заменик министерот за одбрана Александар Фомин.

Во Истанбул во 2022 година беа одржани два дипломатски контакти со посредство на ОН и Турција. Првиот во март, кој најчесто се споменува во контекст на решавање на конфликтот, а вториот во јули, кога беше постигнат договорот за житото односно слободен извоз на житото од украинските пристаништа.

Британија сака да го намали бројот на илегални мигранти од Западен Балкан

 Велика Британија ќе ги засили своите напори во борбата против криминалните мрежи од Западен Балкан кои овозможуваат илегални миграции, изјави синоќа премиерот Кир Стармер.

Британија сака да го намали бројот на илегални мигранти од Западен Балкан

Велика Британија ќе ги засили своите напори во борбата против криминалните мрежи од Западен Балкан кои овозможуваат илегални миграции, изјави синоќа премиерот Кир Стармер, неколку дена откако најави голем број реформи кои ќе помогнат во намалување на миграциите.

Во својата прва официјална посета на Албанија, Стармер ќе најави мерки за спречување на враќањето на албанските државјани во Британија откако ќе бидат депортирани и ќе стори повеќе за искоренување на перењето пари меѓу двете земји. Тој исто така ќе донира два уреди за откривање фалсификати со цел полесно да се препознаат оние кои користат лажни пасоши.

Тој исто така ќе најави проширување на заедничката работна група за миграции со додавање на Македонија и Црна Гора. Групата инаку веќе ги вклучува Албанија и Косово.

Во 2022 година, Албанците беа најбројни мигранти во Британија, но бројот оттогаш нагло се намали, делумно поради договорот за депортација што го склучи претходната конзервативна влада.

Што се однесува до легалните миграции, кои го сочинуваат најголемиот дел од оние кои доаѓаат во Британија, Стармер претходно оваа недела вети значително намалување на нето-приливот, истакнувајќи дека земјата без построги правила ризикува да стане „остров на странци“.

притисни ентер