Македонија го одбележува Светскиот ден на аутизмот

Под мотото „Еден свет за сите“ Македонија по трет пат годинава го одбележува Меѓународниот ден на аутизмот. Централната манифестација ќе се одржи во Скопје сити мол во организација на здружението „Во мојот свет“ под покровителство на сопругата на претседателот на Република Македонија, Маја Иванова.

Децата, заедно со поддржувачите на кампањата, ќе составуваат сложувалка со боите на аутизмот, а ќе биде приредена и музичка програма.

Целта е да се придонесе за подобрување на условите за живот на оваа ранлива група граѓани.

По повод Меѓународниот ден, делегација на Македонското научно здружение за аутизам и семејства кои имаат деца со аутизам ќе го посетат претседателот на Република Македонија Ѓорѓе Иванов. Целта е со посетата да ја подигнат јавната свест за аутизмот во Македонија и да покажат дека ооваа популација не е маргинализирана.

Од здружението „Во мојот свет“ посочуваат дека во Македонија не постои официјален регистар на лица со аутизам, но се проценува дека има 2.500 лица со аутизам и 12.000 кои влегуваат во аутистичниот спектар на нарушување.

Од Министерството за труд и социјална политика велат дека во соработка со Министерството за здравство почна реализацијата на идејата за воспоставување национален регистар на лица со аутистичен спектар на нарушување. Се надеваат дека националниот регистар ќе биде појдовна основа за креирање национална стратегија за справување со атуистичниот спектар на нарушување. Очекуваат и да се зголеми свеста на јавноста и на професионалците за овој проблем, да се унапреди едукацијата на стручните кадри за работа со деца и лица со аутизам и да се формираат што поголем број специјализирани центри за лица со аутизам.

- Значајна и длабока човечка смисла се открива при секој потфат за заштита, рехабилитација, воспитување и образование на лицата со аутизам, затоа што тоа е една од најблагородните и најзначајни активности кое што во рамките на своите надлежности може да ги спроведе Министерството за труд и социјална политика во соработка со останатите надлежни субјекти. Таквата висока вредност и смисла не обврзува сите нас, секој од својот домен на делување, на еден посебен начин да придонесеме кон развој на еден единствен квалитетен систем на здравствени, социјални, рехабилитациски и воспитно-образовни установи, служби, институции, со еден збор хуман однос кон оваа категорија на лица, велат од Министерството.
Најавуваат дека како една алка од овој интегративен систем го подготвиле и до крајот на овој месец целосно ќе го стават во функција Дневниот центар за деца со аутизам, кој што ќе биде потврда на напорите што се вложуваат, овие деца да се интегрираат во општеството и да не останат на неговите маргини.

Во Центарот, кој како организациска единица ќе функционира во рамките на Меѓуопштинскиот центар за социјална работа на град Скопје, а просторно ќе биде сместен во Заводот за рехабилитација на деца и младинци-Скопје, ќе бидат опфатени вкупно 20 деца со аутистичен спектар на нарушувања, кои ќе бидат распоредени во три возрасни групи од 5-10 години, 10-15 години и 15-18 години, со кои што ќе работи посебно обучен тим од 4 специјални едукатори-дефектолози, еден логопед, еден психолог, еден социјален работник, еден физиотерапевт, медицинска сестра и двајца негователи, што само по себе докажува каков вид и степен на заштита и рехабилитација ќе им се даде на овие деца во овој Дневен центар.

Поголем број од децата со аутизам се веќе интегирани и во постојните 23 дневни центри за деца со пречки во развојот, кои што обезбедуваат услуги на дневно згрижување и престој, нега, исхрана, психосоцијална рехабилитација и реедукација, советодавна работа и услуги на организирано поминување на времето на децата со умерени и тешки пречки во менталниот развој, кои што се на возраст од 5-18 години и истите се наоѓаат во ризик од маргинализација или институционализација.

Од Министерството додаваат дека како поддршка на семејствата на децата со аутизам, во континуитет еден од родителите, на овие деца го остварува правото на посебен додаток согласно Законот за заштита на децата во висина од 4.200 денари, а истовремено доколку нивните родители или старатели се во работен однос согласно со позитивните законски прописи може да го остварат и правото на надоместок на скратено работно време.

Аутизмот е биолошко развојно нарушување на мозокот. Главни карактеристики се слаба или никаква социјална интеракција и комуникација, ограничени активности и повторувачки шеми во однесувањето. По тие карактеристики аутизмот се разликува од останатите нарушувања од групата нарушувања од групата нарушувања од аутиситичниот спектар.

Причините за ова нарушување не се во целост познати, но голем број експерти тврдат дека до него водат различни причини.

Институциите кои ги третираат лицата со аутизам порачуваат дека е многу значајно раното дијагностицирање. Со современите знаења, средства и методи аутизмот може да се детектира најрано на возраст од околу 18 месеци со што се создава основа за интервенција кога мозокот е во фаза на формирање. Со раното откривање на аутизмот може да се обезбеди излез за аутистичните деца како и за луѓето околу нив.

Важна е и раната консултација на родителите со педијатарот и психијатарот и низ мултицисциплинарен преглед во институционална фаорма правилно да може да се лоцира симптоматологијата на аутизмот и да ги препознае критеријалните однесувања кои го лоцираат аутизмот. Родителите обично ги забележуваат симптомите во првите две години. Симптомите обично се развиваат постепено, но има исклучоци кај некои деца со аутизам, кои отпрво се развиваат нормално, а потоа нивниот развој назадува. Иако преземањето мерки во поглед на воспитување или учење за спознавање на светот уште во раниот период од детството може да им помогне да станат способни да се грижат за самите себе, да комуницираат и да се социјализираат, не постои лек кој делува 100-процентно. Не многу деца со аутизам се осамостојуваат и живеат независно по стекнувањето полнолетство, иако некои од нив стануваат успешни. Развиена е и култура на аутистите, во рамките на која што некои бараат лек, додека пак други веруваат во тоа, дека аутизмот не треба да се третира како нарушување, туку да се толерира како разлика.

Очигледните симптоми се појавуваат постепено по 6-месечна возраст, веќе можат да се потврдат од 2 до 3-годишна возраст, и имаат тенденција да продолжуваат да се појавуваат во зрелите години, но често во променета форма. Аутизмот не се утврдува со само еден симптом, туку со карактеристичната тројка од симптоми: нарушувања во способноста за социјализација, нарушувања во способноста за комуникација и ограничени интереси и повторливо однесување. Има и други чести симптоми, како необичниот начин на јадење, но тие не се пресудни при дијагностицирањето. Карактеристичните симптоми на аутизмот се појавуваат низ целиот свет, и на тој начин што аутистите не се разликуваат драстично од остатокот од населението, при што исто така нема и некоја остра линија помеѓу поблагите и потешките патолошки случаи на аутизам.

Аутистичните бебиња обрнуваат помалку внимание на општествените стимуланси, поретко се смеат, поретко ги гледаат другите околу нив и поретко одговараат на нивното име. Аутистичните дечиња поочигледно отскокнуваат од општествената норма, на пример поретко имаат директен контакт, поретко се вртат на повик и поверојатно е да комуницираат со тоа што би ја движеле раката на некој друг. Аутистичните деца од 3 до 5 годишна возраст уште помалку покажуваат дека го разбираат општеството, тие им приоѓаат на други луѓе спонтано, имитираат, реагираат на емоции, комуницираат невербално и се вртат кога некој ќе ги повика. Но, сепак тие развиваат поврзаност со нивниот првичен негувател. Повеќето аутистични деца не развиваат таква поврзаност со негувателите, која ја доживуваат како заштита од општеството, за разлика од децата кои не се дијагностицирани со аутизам, но оваа разлика ја нема помеѓу обичните деца и децата со повисок степен на психички развој или понизок степен на НСА. Постарите деца и возрасните со НСА покажуваат полоши резултати на тестовите за препознавање на лица и емоции.

Поновите истражувања покажуваат дека тој се јавува почесто од Дауновиот синдром, од ракот кај децата или глувоста. Почесто се јавува кај машките, отколку кај женските деца и тоа за четири пати.

Медиуми: УЕФА ќе дозволи 26 фудбалери на ЕУРО2024

 Европската фудбалска унија (УЕФА) ќе им дозволи на селекторите во своите репрезентации за претстојното Европско првенство во Германија да повикаат 26 фудбалери, тројца повеќе од сегашниот лимит, објавија денеска британските медиуми.

Како што објави Скај, Националниот комитет за натпреварување на УЕФА на состанок одржан во понеделник одлучи да им дозволи на селекторите да доведат уште тројца играчи, по предлогот на некои селектори да се зголеми бројот на играчи поради згуснатиот натпреварувачки распоред оваа сезона и можните повреди.

УЕФА и на претходното Европско првенство во 2021 година, дозволи проширување на списокот играчи за ова натпреварување, по пандемијата на коронавирус, а како што објави Скај, се чини дека тоа отсега ќе стане норма за репрезентативните натпреварувања на УЕФА.

Одлуката сè уште не е официјално донесена, бидејќи мора да ја одобри Извршниот комитет на УЕФА, но според извештаите, се очекува тоа да биде формалност и да биде потврдено до крајот на оваа недела.

Европското првенство ќе се одржи од 14 јуни до 14 јули во Германија. /МИА

ИДФ: Нови ракетни напади од Појасот Газа врз израелските погранични области

Израелските безбедносни сили (ИДФ) соопштија дека денеска на 200-иот ден од војната биле пресретнати четири ракети истрелани од Појасот Газа.

Дел од пресретнатите ракети паднал врз еден магацин во пограничниот град Сдерот и се запалил. Освен материјална штета во нападот нема човечки жртви.

Според израелските податоци, повеќе од 16.000 ракети биле истрелани врз Израел од страна на палестинската милитантна организација Хамас и други групи од 7 октомври.

Претходно ИДФ соопштија дека борбени авиони извршиле воздушни напади врз „приближно 25 цели“ во енклавата при што се убиени „голем број терористи“.

Според Министерството за здравство на Хамас во Појасот Газа, од почетокот на војната помеѓу Израел и Хамас загинале 34.183 луѓе, а повеќе од 77.000 се повредени.

Повеќе од 1.200 луѓе беа убиени, а околу 250 луѓе беа земени како заложници за време на нападите врз Израел на 7 октомври од страна на Хамас и други исламистички групи. Израел одговори со воздушни напади и голема копнена офанзива. /МИА

Русија ја предупредува Европа: Ако ни го земете имотот, одговорот ќе боли

Матвиенко ја предупреди Европа дека Русија веќе напишала закон за да се одмазди доколку Западот заплени речиси 300 милијарди долари руски имот и ги искористи за помош на Украина.

Претседателката на Горниот дом на рускиот парламент Валентина Матвиенко, блиска соработничка на Владимир Путин, денеска ја предупреди Европа дека Русија веќе напишала закон за да се одмазди доколку Западот заплени речиси 300 милијарди долари руски имот и ги искористи за помош на Украина.

Откако Путин испрати војници во Украина во 2022 година, САД и нивните сојузници ги забранија трансакциите со руската централна банка и Министерството за финансии, блокирајќи речиси 300 милијарди долари руски средства на Запад, пренесува Хина.

Американски функционери сакаат да запленат имот за да и помогнат на Украина, иако некои банкари и европски функционери се загрижени дека таквата заплена ќе создаде опасен преседан.

Претставничкиот дом на САД во саботата усвои закон со одредба која овозможува заплена на руски имот, но главниот дел од руските средства не е во САД, туку во Европа.

- Имаме подготвен одговор. Имаме предлог-закон со одмазднички мерки што сме подготвени веднаш да го разгледаме … А Европејците ќе изгубат повеќе од нас, рече Матвиенко.

Таа не прецизираше каков ќе биде одговорот на запленувањето руски имот, за што се уште се разговара на Запад.

Една од опциите за која разговара Западот е да се конфискува приходот од имотот без да се земе самиот имот.

Путин вели дека Западот почна економска војна против Русија, тврдејќи дека руската економија, која минатата година порасна за 3,6 отсто, е отпорна на западните санкции кои имаат за цел да ја запрат руската трговија.

Кремљ постојано повторува дека секое запленување на негови средства ќе биде спротивно на принципите на слободниот пазар што Западот ги прокламира и ќе ја поткопа довербата во американскиот долар и еврото, а истовремено ќе ги одврати глобалните инвестиции и ќе ја поткопа довербата во западните централни банки.

Русија соопшти дека ќе ја оспори на суд секоја конфискација на нејзин имот.

Некои руски функционери сугерираат дека ако се заплени руски имот, истото може да му се случи и на имотот на странските инвеститори блокиран на специјални сметки во Русија.

Не е јасно колку точно пари има на тие сметки.

Претседателот на долниот дом на рускиот парламент, Вјачеслав Володин, вчера изјави дека Русија има основа да ги заплени имотите на Западот по усвојувањето на законот во американскиот Конгрес.

Володин рече дека од 280 милијарди долари замрзнати руски средства во странство, само пет до шест милијарди долари се во САД, додека околу 210 милијарди евра се во Европската Унија. /МИА

притисни ентер