Крајната цел на процесот нуклеарна фузија е неограничено и евтино производство на исклучително моќна енергија, без емисии на штетни материи. За жал, повеќе од шест децении човештвото не успеа да опреми фузионен реактор што би трошел помалку енергија отколку што е потребно да се покрене, односно не открил начин фузијата да трае доволно долго за да се користи енергијата што ја произведува .
Иако резултатот пријавен од кинеските научници ветува, сепак е далеку од одржлива фузија под контролирани услови. Затоа, Слободан Бубњевиќ, научен новинар од Институтот за физика, го гледа овој потфат како „спортска работа“ и посочува дека научниот свет ќе работи уште долго време на изградба на такви инсталации и истражувања кои би обезбедиле подолготрајна фузија.
„Секако, секој напредок што е постигнат во истражувањето на фузијата е добар, но ми се чини дека сè уште не сме стигнале до точка каде би можеле да кажеме дека оваа енергија наскоро ќе биде од корист на човештвото. Ситуацијата во која се наоѓаме денес е таква што количината на фисиони реактори, кои секогаш имаат безбедносен аспект, не е доволна за да ги заменат термоелектраните кои денес го снабдуваат светот со енергија. Такви, нови, алтернативни извори на енергија, кои се исклучително потентни, се всушност иднината што ја очекуваме. „Фузионите реактори можат да снабдуваат цели земји со електрична енергија“, рече Бубњевиќ за Спутник.
За да се контролира природниот процес, тој мора да се одвива во ограничен простор, односно сад. Бидејќи процесот на нуклеарна фузија се одвива на температура висока и до 160 милиони степени Целзиусови, логично е да нема сад во кој ќе може да се стави толку загреана плазма.
„Уште од првичната советска идеја, се бараат решенија за да се направи таков сад со помош на магнетни полиња, во кој би се наоѓала плазма на толку висока температура, каде што би се случувала реакција на фузија. За да одржувате такви магнетни полиња, трошите многу енергија. Во моментот кога ќе можете да ја одржувате фузијата доволно долго, ќе имате доволно енергија за одржување на садот и за производство на електрична енергија “, објаснува Бубњевиќ.
Два реактори во моментов учествуваат во трката за постигнување на целта нуклеарна фузија: „Икс-ел-2М Токамак“, т.е. кинеското „Вештачко Сонце“ и меѓународниот термонуклеарен експериментален реактор - ИТЕР, што се инсталира во Франција.
Бубњевиќ напоменува дека истражувањето на фузијата е клучна тема во 21 век, бидејќи светот треба да се префрли на нови извори на енергија. Процесот на нуклеарна фузија не остава зад себе радиоактивен отпад, што ја прави оваа технологија скоро совршен извор на енергија.
Реакторот Икс-ел-2М Токамак првпат беше покренат на крајот на минатата година, а неговото прво достигнување беше одржување на температурата на плазмата на 100 милиони Целзиусови степени во текот на 100 секунди.
Реакторот е наречен „Вештачко сонце“ поради огромната топлина и моќ што ги произведува. „Икс-ел-2М Токамак“ користи моќно магнетно поле за спојување на жешката плазма и достигнува температури над 150 милиони степени Целзиусови, што е приближно десет пати потопло од јадрото на Сонцето.
Процесот на нуклеарна фузија ослободува повеќе енергија од кој било друг процес во моментов познат за човештвото.
Извор: informer.rs