Македонија

Уставниот суд мора да прави баланс и да ја враќа хармонијата на правниот систем

Уставниот суд е една од најнереформираните институции во Република Макеоднија.

Тој мора да се постави како орган, што ќе обезбедува заштита и ќе ги промовира човековите права и уставните вредности, односно ќе прави баланс и ќе ја враќа хармонијата на правниот систем преку усогласување во рамките на уставниот систем.

Тоа беше порачано на денешната работна сесија за „Реформите во Уставниот суд поврзани со Поглавјето 23" на третата работна група од Националната конвенција за Европската унија во Република Македонија.

Според министерката за правда Рената Дескоска, секогаш дури и лошата правна рамка може да биде пренабрегната со добра практика и со добра волја, односно доколку во Уставниот суд имаме луѓе со интегритет и професионален капацитет да ја исполнат несовршената правна рамка со одреден дух на почитување на Уставот.

– Уставната рамка со која се поставени основите на уставното судство или со која е главно регулирана, бидејќи ние немаме Закон за Уставен суд не е идеална и често пати се покажа како непрецизна и ограничувачка. Свеж ни е примерот од 2016 година кога Уставниот суд во период од три месеци донесе две сосема спротивни одлуки што се однесуваа на идентично прашање, изјави Десковска.

Посочи дека предизвик пред Уставниот суд во Република Македонија е тој да се постави како орган што со своето практикување ќе биде баланс на она што значи политичка власт, извршна или законодавна. Посочи дека имаме еден тип на квази уставна тужба, каде Уставниот суд штити само неколку човекови права.

– Во другите земји за разлика од Македонија се штитат основните човекови права, значи поголем корпус на човекови права, додека се лимитираат предлагачите и иницијаторите на постапка за проценка на уставност и законитост. Во Република Македонија имате спротивен парадокс. Имате ситуација кога секој може да покрене постапка за оценка на уставност и законитост, но поединецот има многу мал круг на права што може да ги заштити пред Уставниот суд, изјави Десковска.

За улогата на Уставниот суд на Република Македонија во судските реформи спроведени како дел од процесот на интеграцијата во Европската унија, во рамки на денешната четвртата сесија на третата работна група на НКЕУ-МК учествуваа повеќе експерти од земјата, меѓу кои директорката на Академијата на судии и обвинители Наташа Габер-Дамјановска и професорката по уставно право Гордана Силјановска и кандидатот за уставен судија на Република Словачка, Радослав Прохаска, кој го сподели своето искуство од овој процес и укажа на виталните преговарачки прашања од Поглавјето 23.

Според професорката по уставно право, Гордана Силјановска, Уставниот суд е една од најнереформираните институции во Република Македонија и она што е најпознато е неговото хронично прогласување за ненадлежност.

– Општ заклучок е дека тој потонал во конфорт, изолација, во апстиненција од покренување иницијативи во однос на нужните реформи за статусот, надлежноста, актите, имунитетот и така натаму. Ако на ова го додадеме и отсуството на јавни расправи, тогаш се работи за еден затворен, нетранспарентен орган, што повеќе е уставен декор, па дури понекогаш со чинење и нечинење соучесник во прекршувањето на Уставот и законите, а требало да биде чуварот, а со тоа фактор на демократијата, изјави Силјановска.

Според директорката на Академијата на судии и обвинители Наташа Габер-Дамјановска, реформата на Уставниот суд мора да предвидува проширување на корпусот на слободи и права заштитени преку Уставот, односно да се изврши проширување на уставната тужба.

– Компарирано со наши колеги од сите бивши републики на Југославија единстевно Република Македонија има ваква ограничена уставна тужба. Сите други имаат проширена уставна тужба. Според практичниот исход досега не може да се третира како ефикасен правен лек постапувањето на Уставниот суд. Тоа го гледаме во овој опсег на предмети кои минале од Уставниот суд, каде имаме предмети во кои Европскиот суд за човекови права констатирал дека нашиот суд не постапил правилно и тоа се прашања во слободата на изразување и некои прашања на дискриминација, изјави Габер-Дамјановска.

Свет

Драма на аеродромот во Њујорк- пет авиони ќе се судареа поради грешка на контролорите(ВИДЕО)

Авион на Swiss Air за малку ќе се судрел со четири други авиони на аеродромот Џон Кенеди во Њујорк, откако грешка во комуникацијата предизвикала авионите да слетаат на пистата во исто време.

Инцидентот се случи минатата недела, а сега го истражува Федералната управа за авијација, откако пилотот за среќа видел што се случува и го прекинал полетувањето, објави Њујорк Пост.

Во меѓувреме се огласил и менаџментот на компанијата.

„Поради високата свесност и брзата реакција на нашата екипа, избегната е потенцијално опасна ситуација“, се наведува во соопштението.

Роберт Самвалт, извршен директор на Боинг центарот за воздухопловство и воздушна безбедност на Универзитетот Ембри-Ридл за воздухопловни сили, изјави за CBS дека имало ситуација кога двајца контролори на летање не комуницирале што прави секој од нив.

„Тоа е целосно неприфатлива ситуација“, рече тој.

Џон Ненс, експерт за воздухопловство и соработник на ABC News, објасни дека „преместувањето на четири авиони преку активна писта е многу стресна задача, особено ако нема комуникација меѓу двајца контролори“, рече тој.

Живот

Љубопитен ракун се провлекол во електрана и оставил 16.000 домови без струја

Љубопитен и немирен ракун неодамна предизвика прекин на електричната енергија што остави околу 16.000 луѓе без струја.

Клиентите во Оук Крик и Јужен Милвоки останаа без струја во саботата на 20 април околу 21 часот. Компанијата We Energies објави дека тимовите за одговор при итни случаи успеале да го решат проблемот и да ја вратат електричната енергија на околу 8.000 корисници до 22 часот, пренесува Mirror.

Во соопштението на компанијата се наведува дека се вршат работи кои треба да овозможат што поскоро снабдување со електрична енергија на преостанатите погодени потрошувачи.

Љубопитниот ракун наводно ползел меѓу опремата на трафостаницата, но не се знае дали преживеал.

Инцидентите со животни како овој предизвикуваат околу 10 проценти од сите прекини на електрична енергија што ги доживува „We Energies“ секоја година. Среќата е што повеќето штети предизвикани од животните може да се санираат прилично брзо.

Сличен инцидент се случил во февруари во Торонто, Канада, каде што околу 7.000 клиенти останале без струја повеќе од два часа откако осамен ракун пронашол трансформатор на станица за пренос. Портпаролот на Hydro One вели дека барале начини да ја задржат неофицијалната маскота на градот подалеку од преносните станици по големиот прекин на струја во центарот на Торонто. Портпаролката на компанијата рече дека екипите потврдиле дека прекинот бил предизвикан од ракун, „бидејќи животното за жал починало на лице место и било мртво кога пристигнале“.

„Кога ќе се случи вакво нешто, системот се префрла на заштита од понатамошни штети“, вели портпаролката Тицијана Бачега Роза, додавајќи дека животните ги привлекува топлината што ја испуштаат електраните. Покрај разгледувањето на сите мерки за спречување идни слични инциденти, Роза забележува дека експертите за животни се запознаени со случаите и треба да утврдат како ракунот влегол во станицата.

Свет

Хамас повика на ескалација на сите фронтови

Портпаролот на вооруженото крило на Хамас, бригадите Ал-Касам, повика на ескалација на сите фронтови во телевизискиот говор по повод 200 дена од почетокот на војната меѓу Израел и Хамас во Појасот Газа на 7 октомври 2023 година.

Во видеото објавено од Ал Џезира, Абу Убаида го пофали нападот на Иран врз Израел на 13 април, велејќи дека директните напади со беспилотни летала и ракети „поставуваат нови правила, повлекоа важни паралели и ги збунија непријателот и оние што стојат зад него“.

Тој повика и на ескалација на Западниот Брег и во Јордан, велејќи дека тоа е „еден од најважните арапски фронтови“.

„Го повикуваме јорданскиот народ да ги засили своите акции и да го крене својот глас“, рече тој.

Абу Убаида рече дека Хамас останува на барањата што ги постави на разговорите за прекин на огнот, односно да бара Израел да ја прекине воената офанзива, да ги повлече своите сили од Појасот Газа, да им дозволи на раселените да се вратат во северниот дел на Газа. „Соголете го и подигнете ја блокадата.“

Во меѓувреме, Израел ги денеска ги засили нападите низ Појасот Газа, рекоа жителите, додавајќи дека тоа е едно од најлошите гранатирања во последните неколку недели. Армијата наредила нова евакуација на северот од палестинската енклава, предупредувајќи ги цивилите дека се наоѓаат во „опасна борбена зона“.

Во објава на платформата X, портпаролот на израелската војска Авичај Адраи ги повика жителите на четирите зони во Беит Лахиа во северниот дел на Појасот Газа да се преселат во засолништа во две одредени области.

Новото гранатирање и бомбардирање на северниот дел на Појасот Газа доаѓа речиси четири месеци откако израелската војска објави дека ги повлекува своите трупи, тврдејќи дека Хамас повеќе не ги контролира областите.

Израел, исто така, овој месец повлече поголем дел од своите сили од јужниот дел на Појасот Газа. Но, обидите да се постигне прекин на огнот не успеаја, а израелските бомбардирања и упади на територијата од каде што се повлекоа војниците го отежнуваат враќањето на раселените во нивните домови.