Бишев: Дополнителното задолжување не би ја поткопало фискалната стабилност и одржливост на јавниот долг - Канал 5

Бишев: Дополнителното задолжување не би ја поткопало фискалната стабилност и одржливост на јавниот долг

Фискалниот совет користејќи го моделот за јавен долг на ОЕЦД направи анализа за можни сценарија од дополнителни задолжувања за јавни инвестиции.

Бишев: Дополнителното задолжување не би ја поткопало фискалната стабилност и одржливост на јавниот долг

Притоа, со веројатност од 90 проценти утврди дека дополнителното задолжување не би ја поткопало фискалната стабилност и одржливост на јавниот долг. Ова денеска го истакна дека Глигор Бишев, претседател на Фискалниот совет на презентацијата на резултатите од истражувањето „Влијанието на фискалните политики врз економскиот раст на Косово, Албанија и Македонија“ на академик Абдулменаф Беџети и колеги од Универзитетот на Југоисточна Европа.

-Според првото сценарио, на крајот од 2029 година вкупниот јавен долг би достигнал 64,7 отсто, а според второто сценарио, во 2031 година би изнесувал 63 отсто од БДП. Притоа, клучно е дефицитот врз основа на тековните приходи и расходи во тој период да конвергира кон нула. Носителите на фискалната политика ќе мора на тековна основа да ја следат усогласеноста на буџетските приходи и расходи за да не дојде до надминување на буџетскиот дефицит онака како што е дефиниран со ревидираниот Буџет во висина од 4 отсто од БДП, рече Бишев.

Потенцира дека забрзувањето на економскиот раст во Македонија не доведе до значително зголемување на јавните приходи во однос на БДП, особено не врз основа на ДДВ кој е клучен фискален приход во даночниот систем на Република Македонија.

-Гледано од тој аспект, до крајот на годината клучна ќе биде реализацијата на буџетските приходи за да може буџетскиот дефицит да се одржи во проектираните рамки, нагласи Бишев.

Членот на Фискалниот совет проф. д-р. Марина Трпеска истакна дека со Фискалната стратегија за периодот 2026-2030 година се предвидува постепена, но трајна консолидација на јавните финансии при што од 2027 година буџетските дефицити би се свеле на 3 отсто од БДП, а јавниот долг би се свел под 60 отсто од БДП од 2028 година.

-Ваквата динамика на консолидација би ја задржала здравоста на јавните финансии без поткопување на економскиот раст и зголемувањето на животниот стандард, рече таа.

-Статистичките резултати укажуваат дека бруто долгот има позитивен ефект врз економскиот раст на Косово, Албанија и Северна Македонија за периодот 2000-2023, но не на сите прагови. Ако бруто долгот се користи за инвестиции во развојни проекти, во инфраструктурата и политики насочени кон економско закрепнување, може да го стимулира економскиот раст. Истражувањето покажува дека зголемувањето на приходите, бруто долгот и јавните расходи позитивно влијаат врз бруто-домашниот производ на овие земји, истакна заменик-претседателот на Фискалниот совет и ректор на Универзитетот на Југоисточна Европа, академикот Абдулменаф Беџети презентирајќи ги наодите од истажувањето.

Беџети посочи дека соработката со научно-истражувачките институции е клучен фактор за подобрување на квалитетот на анализите на Фискалниот совет и на тој план Фискалниот совет склучил 11 меморандуми за соработка.

Од Фискалниот совет како клучни фактори за обезбедување на фискалната стабилност ги потенцираа: контролата, отчетноста и транспарентноста.

-Препораки што ги даваме во однос на фискалната стратегија и генерално во јавниот сектор: зголемување на транспарентноста и напредување за известување во јавниот сектор, институционализирање на Cost benefit анализата за сите поголеми капитални инвестиции, односно да не се дозволува капитална инвестиција да се одобрува без претходно таа да биде издржана, подобрување на финансиската позиција на локалната самоуправа на јавни претпријатија, да се засилат капацитетите на локалните самоуправи и на јавните претпријатија и да се ограничи нивната можност за задолжување..., рече Трпеска.

Таа информира дека од јуни 2025 година, Фискалниот совет лансираше блог каде експертската и академската заедница можат да ги искажат своите мислења поврзани со Фискалната политика, јавните финансии, даночната политика и останати теми коишто се во делокругот на работа на Фискалниот совет. Исто така, за поширока информираност на јавноста Фискалниот совет почна со презентација на кратки информации на социјалната мрежа Linkedin. Целта, како што рече, е преку транспарентен и отворен дијалог да се поттикне јавната расправа и да се зајакне информираноста за клучните фискални прашања.

Силен земјотрес од 6,9 степени ја погоди областа Танимбар во Индонезија

Земјотрес со јачина од 6,9 степени според Рихтеровата скала денеска го погоди морскиот дел, југозападно од регионот Југоисточен Малуку во Индонезија, соопшти Индонезиската агенција за метеорологија, климатологија и геофизика (BMKG).

Силен земјотрес од 6,9 степени ја погоди областа Танимбар во Индонезија

Потресот е регистриран во 12:49 часот по локално време, со епицентар на околу 170 километри југозападно од островот Танимбар, на длабочина од 108 километри, се наведува на официјалната веб-страница на BMKG и во објавата на агенцијата на социјалните мрежи.

Според Германскиот центар за геонауки (GFZ), иницијално било наведено дека епицентарот се наоѓа во море, на длабочина од 10 километри, но подоцнежните податоци на BMKG укажуваат на значително поголема длабочина од 108 километри, што е вообичаено за т.н. „интермедијарни земјотреси“.

Засега нема информации за евентуални жртви или материјални штети. Локалните власти внимателно ја следат состојбата и апелираат до граѓаните на погодените подрачја да останат внимателни и да ги следат официјалните известувања и препораки од надлежните институции.

Иако не е издадено предупредување за цунами, граѓаните се повикани на зголемена претпазливост поради можност од последователни потреси.

Индонезија се наоѓа на т.н. Пацифички „Огнен прстен“, сеизмички активна зона каде се среќаваат неколку тектонски плочи, поради што оваа земја често се соочува со силни земјотреси и вулкански ерупции.

Американскиот специјален пратеник Келог пристигна во Украина

 Специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп за Украина, Кит Келог, пристигна во посета на Украина, каде што ќе разговара за голем број теми со раководството на земјата.

Американскиот специјален пратеник Келог пристигна во Украина

„Го пречекуваме специјалниот претставник на претседателот на САД, Кит Келог, во Украина. Одбрана, зајакнување на безбедноста, оружје, санкции, заштита на нашите луѓе, зајакнување на соработката меѓу Украина и САД - има многу теми за дискусија“, напиша Андриј Јермак, шеф на кабинетот на украинскиот претседател Володимир Зеленски, на својот профил на платформата Телеграм.

Јермак истакна дека Русија не сака прекин на огнот.

„Мир преку сила е принципот на американскиот претседател Доналд Трамп и ние го поддржуваме тој пристап“, рече тој.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски претходно истакна дека Украина подготвува информации за разговорите со Келог и дека смета на целосно разбирање на Вашингтон за тоа што може да се направи за да се „наметне мир“ врз Русија.

Една од најславните епопеи: Битката на Ножот - 118 години

Една од најнерамноправните и најкрвавите битки во македонската историја по Илинденското востание се одиграла на денешен ден пред 118 години во Прилепско.

Една од најславните епопеи: Битката на Ножот - 118 години

На 14 јули 1907 година кај селото Ракле, на планинскиот врв Ножот, група од 45 костурски востаници, одбивајќи ја наредбата за повлекување и под мошне тешки услови, прифатиле борба со многубројната турска војска, командувана од мајорот Енвер беј.

Јунаците од Ножот биле однапред решени на саможртвување. Сите 45-мина загинале со херојска смрт. Повеќето паднале при нерамноправната битка, а неколкумина од нив се самоубиле. Откако стивнале пукотниците турскиот мајор Енвер-беј наредил со аскерски плотун да им се оддаде почит за јунаштвото на македонските комити, со кои до пред тоа војувале.

Има повеќе прикази, и историски и уметнички, за овој чин од нашата историја. Подоцна приказната за настанот во кој јунаците се бореле до последниот куршум, како и фотографии, се пренеле во повеќе делови од светот.

Чистење на селата околу Бабуна од кодошите

По Илинденското востание бугарската, српската и грчката вооружена пропаганда во Македонија се засилиле. На Рилскиот конгрес кој се одржал во септември 1905 година е донесено решение да им се даде решителен отпор.

Од средината на мај 1907 година четата на Тане Николов дејствувала по должината на планината Бабуна, а од јуни и 50-члената чета на Михаил Чаков и 30-члената костурска чета на Христо Цветков. На четата на Тане Николов се приклучува и прилепскиот околиски војвода и член на окружниот комитет Петар Ацев. Кон нив се упатуваат и четите на Иван Наумов и една прилепска реонска чета на чело со Мирче Најденов.

Во регионот се концентрираат нешто повеќе од 150 комити и скоро 150 лица селска полиција од околните села. Главна цел на Обединетата чета под водство на Тане Николов е чистење на селата од планината Бабуна од србоманските шпиони и конечно уништување на српската пропаганда. Србоманите од своја страна испраќаат агенти во Битола, Прилеп, Воден, Лерин, Тиквеш и Велес за да ги предадат на турските власти македонските чети во селото Никодин. По 10 јули турските војници се распоредуваат во целиот регион.

Донесено е решение главнината да се подели на неколку помали чети, кои заземат позиции околу Никодин. Распределбата била: една единица од 40 лица зазема позиција над самото село, друга од 100 лица, која ја сочинувале главниот дел од комитските сили, се распоредува на падините помеѓу село Никодин и село Содржи. Трета единица од 45 лица од Костурската чета (30 луѓе) на чело со Христо Цветков и комити од четите на Михаил Чаков и Мирче Најдов зазема позиција на скалата Ножот над селото, другите две групи (од 8 лица) комити на чело со локалните војводи Секула Ораовдолски и Велко Попадиски се сместуваат под планината Асенова глава каде треба да го чуваат патот меѓу селото Никодин и село Владиловци. Последната група се состои од четите на Тане Николов и Петар Ацев, заедно со селската милиција се височината Попадиските чукари.

На 13 јули војводите се собираат на совет. И покрај одлуката на прилепскиот градски окружен комитет четите да се повлечат, војводите одбиваат и се подготвуваат за отпор на турскиот аскер.

Аскерски почесен плотун на Ножот

Утрото на 14 јули турски аскер се насочува кон врвот Ножот со цел да ги опколи комитите, а друга група турски војници од исток отвора оган во главната команда.

Комитите кои се наоѓаат на Ножот, отвораат оган по турскиот аскер. Притоа 18 комити се искачуваат и ги заземаат североисточните падини на самиот врв. Нивната позиција не им дозволува да гледаат што се случува на другите падини. Турските сили почнале да заземаат позиции околу самиот врв и да го обиколуваат.

До пладне пристигнуваат нови турски единици на чело на Енвер беј. Турска чета ги напаѓа другите 18 млади луѓе на североисточните падини, притиснати и од исток од аскер, сите паѓаат убиени, што го отвора патот за силен напад на Ножот.

Со последните бомби комитите на Ножот се самоубиле. Четата на врв Асенова глава ги одбива нападите од село Смиловци и се повлекува. Четите на Михаил Чаков и Велко Апостолов – Попадиски се повлекуваат од Попадиската река во правец на село Подлес. Со падот на ноќта четите се повлекуваат и турските војници им ја губат трагата.

Вкупниот број на загинатите комити во областа на планината Ножот е 67.

По заземањето на Ножот, аскерот почнал да се изживува врз загинатите комити, но мајорот Енвер беј го запрел тоа и наредил закоп и почесен плотун во чест на храбрите борци. Телата на херојски загинатите комити, по негова наредба, се закопани во близина на врвот од жителите на блиските села.

притисни ентер