Фактот дека сѐ зависи од епидемиолошката состојба и ситуацијата со пандемијата ги прави состојбите неизвесни.
И додека се чека на конечната одлука, Елбан Исмаилоски од Долненското село Житоше дојде во Прилеп на своето прваче да му купи ранец за на училиште. Смета дека првачињата, со ригорозни протоколи, треба да седнат во училницата зашто е незаменлива.
– Сметаме дека децата треба да одат на училиште и да си учат. Нека дадат протоколи како што треба за децата. Ако нема да биде часот 45 минути, нека е 30 минути, битно е да биде во интерес на децата и за убаво, вели таткото Исмаилоски.
И прилепчанката Матилда Дупјачанец сака да го прати првачето во училишната клупа и покрај стравувањата од пандемијата и потребата за заштита.
– Училишната настава не може да ја замени домашната. Се надевам дека Министерството и Комисијата за заразни болести ќе најдат оптимално решение. Факт е дека тешко може да се контролира децата да не контактираат блиску, да се запазат мерките за заштита кај малите деца. Тие не ги сфаќаат ситуациите. Ама очекувам дека ќе се најде решение, дали на двапати, на трипати, да се поделат одделенијата, но училиштето е првото сознание, најмногу за првачињата, вели Дупјачанец.
Средношколците веќе имаат искуство од пролетната настава на далечина. Имаше проблеми, особено со платформите, тоа треба да се отстрани овој период, но за да се стигне, според најавата, до комбинирана настава потребни се многу расчистувања на ситуациите. Особено што најбитно е, според Унијата на средношколците, училиштата мора да бидат подготвени за сите протоколи за да ги отворат вратите на училиштата. Сашо Здравески, претседател на училишниот парламент при прилепската гимназија „Мирче Ацев", нагласува дека наставата на далечина не даде одговор за тестирањата на учениците.
-Оваа година ни е потребна програма и, пред сѐ, ни се потребни обучени професори кои ќе се снајдат со програмата за настава на далечина. Во меѓувреме, тоа поделување по групи и комбинираното, се надевам дека ќе биде доволно безбедно за да не се појави ново жариште и младината да не предизвикува ново жариште, вели Здравески.
Наставничката Наташа Мирческа која води одделенија до петто, со искуството од пролетната настава од далечина, смета дека сѐ уште немаат ниту наставна програма, ниту план за работа. А без чисти и подготвени училишта не може да се седне во училишните клупи.
-Не секој од нас, наставниците, умее да работи со електронските алатки кои треба да ни донесат благодат. За жал, овој период не го искористивме да ја подобриме ситуацијата. Ако, и само ако, се исчистат и се оспособат училиштата за работа во здравствено, одлични, хигиенски услвои. Инаку, ништо нема да направиме, смета наставничката Мирческа.
Со непознаницата се „борат" и триесетина ученици во Прилеп, вклучени во дуалното образование. А без практичната настава, која воопшто и не се спровела досега, овој вид образование нема смисла.
Дуалното образование во прилепското средно електромашинско училиште „Ристе Ристески Ричко" почна минатата учебна година. Поточно 2019/2020 година. Учениците од прва година летово требаа да одржат феријална практична настава во три прилепски компании: „Вик", „Гентерм" и „Витаминка". Станува збор за ученици од електротехничката и од машинската струка. Според директорката на училиштето Билјана Трајкоска, летово со делегациајта на германската стопанска комора, со наставните институции и со компаниит еимале видеко-конференциски состаноци. Феријалнаат летна пракса мора да се одржи но кога, прашање е на договор.
– Се согласивме дека летово нема можности во трите компании да се одвива феријалната практична настава на учениците во компаниите. Иако без тоа не може да запишат втора година кога ги очекува еден ден во неделата практична настава. Сепак, со Министерството се согласивме тие ученици условно да бидат запишани во втора година, а феријалната практична настава да се одржи во текот на првото полугодие, или, евентуално, во зимскиот распуст, објаснува Трајкоска.
Од компанијата „Витаминка" нагласуваат дека имаат предлози за практичната настава.
-Нашата идеја е тие осум работни часови да ги распределиме. Да бидат во два или три дена, со запазувањето на сите заштитни мерки. Во секој случај, нашата одлука ќе биде идентична со комисијата на Германско-македонската стопанска соработка, вели орде Ѓорѓиески, директор на правниот сектор на прилепската прехранбена индустрија „Витаминка".
Професорката Гордана Насеска при средното електро-машинско училиште „Ристе Ристески Ричко" смета дека имаат солидно искуство на наставата од далечина и дека во ова училиште со многу ученици да продолжи наставата на далечина иако физичкото присутво е најбитно за квалитетно образование.
– Физичкото присутво дава оптимални резултати во квалитетното образование. Но, во училиштето се голем број ученици, тешко е да се намалат класовите и да се организира повеќесменска настава. Затоа сметам дека треба да има настава на далечина, вели Насеска.
Неизвесноста за почетокот на учебната година продолжува. Според министерот за образование Арбер Адеми, ако има влошување на состојбата со коронавирусот и ако нема функционално Собрание, тогаш може да дојде до пролонгирање на учебната година. Не прецизира колку би траело задоцнувањето.
За кој било модел за кој ќе се определиме од овие три, неопходно е да имаме законски измени во Законот за основно и за средно образование. За да имаме измени мора да имаме функционално Собрание, што значи дека може да дојде до пролонгирање на учебната година. Ако немаме функционално Собрание и ако имаме влошување на епидемиолошката состојба може да се пролонгира учебната година, вели министерот Адеми.
Без разлика на политичките и епидемиолошките опсервации на новата учебна година кај нас, и по анализите како е во соседството. наставата за учениците виси „на конец". Министерството споменува законски промени, Комисијата за заразни болести бара објаснувања, а учениците, родителите и наставниците бараат издржан, здравствено подготвен план за почетокот на учебната година. Се чини, никој не сака да ги преземат обврската и одговорноста за последиците од почетокот на учебната година. Ама, генерациите трпат заедно со образовниот процес.