Кинезите анализирале примероци на вода од Месечината и откриле нешто неверојатно

Кога кинескиот лунарен модул Chang'e-5 се врати на Земјата во 2020 година, Кина стана третата земја во светот што собира и враќа примероци од површината на Месечината.

Научниците постојано работат на анализа на овие примероци, а неодамна во нив открија нешто револуционерно - молекуларна вода.

Некои можеби се прашуваат што има ново, одвреме-навреме добиваме вести за некои нови извори на вода на нашиот природен сателит. Навистина, вселенските агенции открија вода на Месечината и порано, но таа главно беше заробена во минерали и карпи или замрзната на половите. На пример, минатата година кинеските научници пронајдоа вода на Месечината заробена во стаклени топки, познати како лунарни сферули.

Но, сега, за прв пат, вода во молекуларна форма (H2O) е пронајдена во физички примероци. Што е уште поважно, примероците доаѓаат од област на Месечината каде вода во таа форма не треба да постои. Имено, требало да испари, но изгледа тоа не се случило.

Имено, експертите во примероците пронашле проѕирен кристал како плоча со ширина на човечко влакно, кој го нарекле ULM-1 (Непознат лунарен минерал-1). Кристалите ULM-1 се составени од приближно 41% вода, со парчиња амониум кои ги одржуваат стабилни молекулите на H2O и покрај големите температурни промени на Месечината.

Водата на Месечината може да се најде во три форми: молекули на вода (H20), замрзната вода и молекуларното соединение хидроксил. Иако истражувањата покажуваат дека на Месечината имало вода во нејзиното далечно минато, кога вулканите еруптирале на нашиот природен сателит, ние од неодамна дознаваме за нејзионото постоење .

Долго време се мислеше дека нема вода на Месечината, особено што ја немаше во првите примероци од Месечината собрани од НАСА и Советскиот Сојуз. Неодамна се најдени молекули на мраз и вода на темните, студени лунарни полови каде сонцето не допира, пишува CNN.

Како што споменавме, неодамнешните истражувања покажаа дека водата или хидроксилот може да бидат заробени во стаклените зрна расфрлани околу Месечината и дека сончевите ветрови би можеле да го трансформираат хидроксилот (OH) во вода (H2O).

Но, лунарните столбови се многу незгодни поради карпестиот терен, што значи дека би било тешко да се дојде до толку вреден ресурс. Дополнително, молекуларната вода не е стабилна на другите делови на Месечината бидејќи испарува на пониски географски широчини каде температурите можат да надминат 100 степени Целзиусови.

Да, може да биде многу, многу жешко на Месечината. Температурите во близина на екваторот можат да достигнат 121°C во текот на денот, а потоа да паднат до -133°C во текот на ноќта.

Сега целата оваа перспектива за собирање вода се менува бидејќи примероците од Chang'e-5 доаѓаат од средните географски широчини, односно од регионот каде што молекуларната вода не е стабилна. „Во примероците е пронајден амониум, кој делува како стабилизатор за молекулите на водата“, објасни планетарниот геолог Јуки Чиан од Универзитетот во Хонг Конг.

Ова откритие би можело да ги објасни наодите на НАСА во 2020 година, кога телескопот СОФИЈА забележал навестувања на вода на површината на Месечината, иако никој не можел да објасни како таа не испарила. Оваа форма на вода потенцијално може да биде вреден ресурс во случај на изградба на постојани бази на Месечината.

Хонг Конг најави забрана за електронските цигари на јавни места

 Хонг Конг ќе го забрани поседувањето и користењето електронски цигари на јавни места до средината на 2026 година, а тамошните власти наведуваат здравствени причини.

„За да ги заштитиме нашите млади луѓе, веруваме дека е време да се забрани употребата на електронски цигари“, рече локалниот здравствен службеник Ло ​​Чунг Мау.

Тој додаде дека ќе започне процесот на донесување законска регулатива против поседување и користење електронски цигари на отворено.

Најавата доаѓа речиси три години откако Хонг Конг го забрани увозот, производството и продажбата на електронски цигари и загреани тутунски производи.

Таравари:Во тек се 1200 вработувања во здравствените установи од кои 600 специјализанти

Во тек се 1200 вработувања во здравствените установи од кои 600 специјализанти ова утринава го изјави министерот за здравство Арбен Таравари кој потенцираше дека се уште има недостаток на средно медицински кадри.

Тој рече дека нема да се градат нови болници, но ќе се реновираат постоечките во Штип, Кичево, Охрид и Струмица .

Алатка за вештачка интелигенција за новинари претставена во Париз

Алатката за вештачка интелигенција (ВИ) за новинари наречена Спиноза беше претставена денеска пред Самитот за вештачка интелигенција во Париз.  

Меѓународната невладина организација Репортери без граници (РСФ), со седиште во француската престолнина, посочи дека алатката покажува дека „одговорната употреба на вештачката интелигенција во редакциите е можна“ под услов да бидат вклучени новинари.

РСФ и француското здружение Алијанса за медиуми (Apig) заеднички започнаа проект во ноември 2023 година за развој на таква алатка. Двете организации ги објавија заклучоците од експериментот во извештај нешто повеќе од една година подоцна, а главната лекција е дека „првата алатка за вештачка интелигенција Спиноза функционира“.

Фокусиран на климатските прашања, прототипот се заснова на систем за истражување и синтеза, дизајниран да им помага на новинарите, а не да ги замени. Алатката е создадена во согласност со неколку етички принципи како што се веродостојноста на информациите, транспарентноста на изворите и почитувањето на авторските права.

Спиноза содржи неколку бази на податоци - повеќе од 28.000 статии, околу 1.000 содржини обезбедени од агенцијата Франс прс (соработник од јули 2024 година), научни и правни податоци од јавни тела и Агенцијата за животна средина и енергија.

- Резултатите се „повик да не се остави развојот на генеративната вештачка интелигенција (создавач на содржина) во рацете на технолошките играчи, чии економски приоритети и идеолошки предрасуди се разликуваат од потребите на медиумите“, рече генералниот директор на РСФ, Тибо Брутин.

Кодот за алатката ќе биде направен со отворен код на пролет за да им овозможи на „новинарите и програмерите да ја персонализираат и приспособат алатката на нивните потреби“.

Во експериментот учествуваа регионалната новинарска група Ебра, спортскиот дневен весник Л'екип (L'Equipe) и весникот Либерасион (Liberation).

притисни ентер