Внатрешноста на Земјата се лади со поголема брзина, отколку што претпоставувале научниците

Нашата планета е формирана пред околу 4,5 милијарди години и оттогаш нејзината внатрешност полека ја губи топлината.

Додека температурите на површината и атмосферата на Земјата осцилираат во текот на еоните, нејзината стопена внатрешност, може да се каже срцето, постојано се лади.

Кога велиме срце на Земјата, тоа не е напната метафора. Ротирачката срцевина сместена длабоко во нашата планета е главниот двигател на нејзиното огромно магнетно поле, невидлива структура која обезбедува заштита на Земјата и овозможува развој на флората и фауната. Покрај тоа, научниците веруваат дека конвекцијата на обвивката, тектонската и вулканската активност помагаат да се одржи животот бидејќи ги стабилизираат глобалните температури и јаглеродниот циклус.

Бидејќи внатрешноста на Земјата постојано се лади, тоа значи дека во одреден момент таа ќе стане цврста и целата геолошка активност на нашата планета ќе исчезне. Тогаш Земјата би можела да се претвори во неплодно небесно тело, како Марс или Меркур. А според најновото истражување, тоа би можело да се случи порано отколку што мислевме.

Причината за тоа би можело да биде минералниот слој на границата помеѓу надворешното јадро на Земјата, кое се состои од железо и никел и долната обвивка. Имено, количината на топлина што ќе истече низ јадрото и обвивката зависи од спроводливоста на овој минерал (силикатен пероскит, бриџаманит).

Одредувањето на оваа стапка не е толку едноставно како тестирање на спроводливоста на бриџманитот во класични атмосферски услови. Топлинската спроводливост може да варира во зависност од притисокот и температурата, кои се многу различни на површината и во длабочините на нашата планета.

За да видат колку е спроводлив овој минерал во посебни услови, планетарниот научник Мотохико Мураками и неговите колеги од Универзитетот ЕТХ Цирих во Швајцарија зрачеле еден кристал бриџманит со импулсни ласери, истовремено зголемувајќи ја неговата температура на околу 2.000 степени Целзиусови и притисок до 80 гигапаси; што е блиску до условите во долната обвивка.

„На тој начин покажавме дека топлинската спроводливост на бриџманитот е околу 1,5 пати поголема отколку што покажаа претходните предвидувања“, рече Мураками. Тоа значи дека протокот на топлина помеѓу јадрото и обвивката е поголем отколку што мислевме, односно дека внатрешноста на Земјата се лади побрзо отколку што се сметало.

И тој процес може да се забрза. Имено, при ладењето, бриџаманитот се трансформира во друг минерал пост-перовскит, кој спроведува уште повеќе топлина и процесот на загуба на топлина на јадрото би можел дополнително да се забрза, пишува Science Alert.

„Нашите резултати ни даваат нова перспектива за еволуцијата на динамиката на Земјата. Тие укажуваат дека Земјата, како и другите карпести планети како Меркур и Марс, се лади побрзо и станува неактивна побрзо од очекуваното“, рече Мураками.

Научниците сè уште не знаат колку е точно забрзувањето на ладењето. Имено, не е така лесно да се пресмета бидејќи има голем број на фактори. Марс се лади малку побрзо бидејќи е значително помал од Земјата, но има и други фактори кои можат да играат улога во тоа колку брзо се лади внатрешноста на планетата.

На пример, распаѓањето на радиоактивните елементи може да генерира доволно топлина за да се одржи вулканската активност. Таквите елементи се еден од главните извори на топлина во обвивката на Земјата, но механизмот зад нивниот процес сè уште не е целосно јасен.

Сепак, значителното ладење на внатрешноста на Земјата не би требало да се случи толку брзо, ако се погледне низ призмата на човековиот поглед на времето. Можно е Земјата да стане непогодна за живеење за човештвото и пред тоа поради некои сосема различни механизми.

Студијата наречена Radiative thermal conductivity of single-crystal bridgmanite at the core-mantle boundary with implications for thermal evolution of the Earth е објавена во списанието Earth and Planetary Science Letters.

Макрон: Г-20 треба да постигне согласност за поканата за Путин

Претседателот на Франција, Емануел Макрон вчера дека земјите-членки на Г-20 мора претходно да се договорат пред да го поканат рускиот претседател Владимир Путин да Самитот на групата во Бразил во ноември.

- Поентата на овој клуб е дека треба да има консензус со другите 19 земји. Ова ќе биде работа за бразилската дипломатија. Ако таков состанок може да биде корисен, тогаш треба да се одржи, истакна Макрон на заедничката прес-конференција во Бразил со неговиот колега Луис Инасио Лула да Силва.

Бразил, актуелниот претседавач со групата Г20, која сочинува 80 проценти од светската економија, е против напорите предводени од САД да се изолира и казни Русија за нејзината инвазија врз Украина, тврдејќи дека украинскиот претседател Володимир Зеленски и западните земји имаат вина за војната.

Путин не присуствуваше на минатогодишниот Самит на Г-20 во главниот град на Индија, Делхи, избегнувајќи можна политичка цензура и ризик од притвор по наредба на Меѓународниот кривичен суд (МКС).

Во септември 2023 година, Лула изјави „нема шанси“ Путин да биде уапсен доколку присуствува на Самитот во Рио де Жанеиро. Набргу потоа, тој се обрати и изјави дека одлуката за евентуалното апсење на Путин ќе ја донесе судскиот систем, а не неговата влада./МИА

Украина: Соборени 84 од 99 руски беспилотни летала и проектили, оштетени три термоелектрани

Воздушна тревога е прогласена во текот на ноќта на целата територија на Украина.

Руски беспилотни летала и проектили синоќа гаѓаа електрани во источна и централна Украина, изјави денеска украинскиот министер за енергетика, а воздухопловните сили на земјата соопштија дека Русите истрелале 99 дронови и проектили на украинска територија, од кои успеале да уништат 84.

Воздушна тревога е прогласена во текот на ноќта на целата територија на Украина.

Варшава објави дека го засилила надзорот на полскиот воздушен простор поради зголемената воздушна активност.

Украинското воено воздухопловство соопшти дека уништиле вкупно 84 истрелани руски ракети, од кои 58 биле беспилотни летала „Шахед“ од иранско производство и 26 ракети.

Украинската енергетска компанија ДТЕК соопшти дека во синоќешните руски удари биле оштетени три украински термоцентрали.

Како што е наведено утрово, опремата на трите централи била тешко оштетена, а по нападот веднаш започнало отстранувањето на штетите.

Министерот за енергетика Герман Галушченко изјави дека во „силен напад“ ноќеска нападите биле насочени кон енергетските постројки во регионите Днепропетровск, Полтава и Черкас.

Гувернерот на областа Днепропетровск, Сергиј Лисак, изјави дека во текот на ноќта силите за противвоздушна одбрана собориле десет беспилотни летала над областа во регионите Павлоград, Криви Рог, Дњепар и Кајански.

Тој рече дека над Дњепар биле уништени четири проектили, дека се оштетени неколку електрани, а еден човек е повреден.

„Во Камјанск беше погодена земјоделска задруга, а пет лица се повредени, од кои двајца се во тешка состојба. Меѓу повредените има и петгодишно дете“, изјави гувернерот.

Вооружените сили на Полска објавија дека нејзините воени авиони биле подигнати за да го надгледуваат воздушниот простор како одговор на истреланите руски ракети во западна Украина.

Варшава во неделата објави дека руска крстосувачка ракета истрелана во правец на градовите во западна Украина навлегла во полскиот воздушен простор низ кој летала 39 секунди. /МИА

Полицијата изрече 207 санкции за брзо возење

Министерството за внатрешни работи вчера спроведе акциска контрола на територијата на земјава  за санкционирање на возила кои се движат со брзина поголема од дозволената, при што биле санкционирани 207 возачи.

Од нив шест возила се движеле со брзина над 50 километри на час повеќе од дозволеното, а едно возило се движело со дури над 70 километри на час повеќе од дозволената брзина. Притоа, 76 возила ја пречекориле брзината во населено место, а 131 надвор од населено место, информираат од МВР.

Тие најавуваат дека сообраќајните контроли продолжуваат и во наредните денови. Воедно апелираат до сите учесници во сообраќајот да ги почитуваат сообраќајните правила и прописи и заеднички да придонесеме за побезбедни патишта.

притисни ентер