НАТО објави колку земјите- членки лани издвоиле за одбраната

Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг денеска го објави годишниот извештај за 2023 година со детални податоци за издвојувањата на земјите членки за одбрана.

Минатата година беше деветта година по ред во која земјите-членки ги зголемија своите воени буџети со рекорден пораст од единаесет проценти. НАТО проценува дека европските членки на НАТО ќе инвестираат вкупно 470 милијарди американски долари во одбраната во 2024 година, што е еднакво на износот од два отсто од нивниот вкупен БДП и дека за прв пат две третини од членките ќе ја достигнат целта од два отсто.

Во изминатите девет години, Литванија ги зголеми трошоците за одбрана за дури 302 отсто, Унгарија за 213 отсто, Латвија за 208 отсто, а Полска за 190 отсто.

Полска издвојува најмногу за одбраната во однос на својот БДП - 3,92 отсто, пред САД 3,24 отсто, Грција 3,05 отсто. Најмалку се Луксембург 1,01 отсто, Шпанија 1,24 отсто и Португалија 1,48 отсто.

Американците трошат најмногу по глава на жител, 2101 долар (проценето за 2023 година), потоа Норвешка 1445 долари, Данска 1208, Финска 1146, Велика Британија 1077 американски долари.

Во однос на структурата на трошоците за одбрана, најголем процент одвоила Полска - 53,6 отсто, потоа Финска, 50,8 отсто, покажуваат податоците на НАТО.

Генералниот секретар ги објави резултатите и од годишното гласање на НАТО, во кое за прв пат беа анкетирани и учесници од Финска и Шведска. Столтенберг рече дека „податоците се јасни. Јавната поддршка за НАТО е исклучително силна на двете страни на Атлантикот. Ако гласањето би се одржало денес, огромно мнозинство граѓани од земјите на Алијансата би гласале за НАТО. Тој додаде дека „во Соединетите држави, само 13 отсто би гласале против“, нагласувајќи дека „над 80 отсто од нашите граѓани веруваат дека Северна Америка и Европа мора да продолжат да работат заедно за нашата заедничка безбедност“. Тој подвлече дека овие резултати покажуваат дека „ширум Алијансата, поддршката за НАТО останува цврста“.

Во 2023 година, сојузниците продолжија да обезбедуваат невидени нивоа на поддршка за Украина. Столтенберг рече, „за прв пат, голем број сојузници испратија и системи со долг дострел, Обединетото Кралство Storm Shadow и француски ракети SCALP и сојузниците се согласија да испратат авиони Ф-16“. Тој додаде дека неколку сојузници сега потпишале билатерални безбедносни договори со Украина. „На Украинците не им снемува храброст. Им снемува муниција... Ова е критичен момент и би било тешка, историска грешка да му дозволиме на Путин да надвладее. Не можеме да дозволиме авторитарните лидери да се пробијат со употреба на сила“.

Генералниот секретар го поздрави тоа што 2023 година беше деветта последователна година на зголемени инвестиции ширум Европа и Канада, што значи дека „трошењата за одбрана се зголемија за невидени 11 отсто“. Во 2024 година, Столтенберг истакна дека сојузниците на НАТО во Европа ќе инвестираат вкупно 470 милијарди американски долари во одбраната, што за прв пат изнесува 2% од нивниот заеднички БДП. „Оваа година, две третини од сојузниците ќе ја исполнат целта од 2 отсто, што е повеќе од само три сојузници во 2014 година. тој рече. Столтенберг рече дека очекува сојузниците да преземат понатамошни чекори за поддршка на Украина, за зајакнување и ресурси на одбраната на НАТО и продлабочување на партнерствата низ светот на Самитот на НАТО за 75-годишнината во Вашингтон.

На самитот во Вилнус во 2023 година, сојузниците договорија нов акционен план за одбранбено производство за зголемување на производството, зајакнување на ангажманот со индустријата и зголемување на интероперабилноста. Генералниот секретар истакна дека „оттогаш, НАТО договори договори во вредност од десетици милијарди долари за муниција и клучните капацитети“. НАТО, исто така, дополнително ги продлабочи своите односи со партнерите во Индо-Пацификот и Европската Унија.

Во критично време за евроатлантската безбедност, генералниот секретар, исто така, подвлече дека Финска се приклучи на семејството на НАТО минатата година и „само минатата недела Шведска стана 32-риот сојузник… НАТО сега е поголем и посилен“.

Генералниот секретар, исто така, истакна дека Акцелераторот за одбранбени иновации на НАТО за Северен Атлантик – ДИАНА – ја удвојува својата мрежа на акцелератори и центри за тестирање. Овие локации од светска класа од двете страни на Атлантикот ќе се фокусираат на решавање на одбранбените и безбедносните предизвици и на изострување на технолошката предност на НАТО во области кои се движат од вештачка интелигенција и сајбер, до 5G, хиперсоника и автономни системи.

Годишниот извештај на генералниот секретар за 2023 година дава детали за работата и достигнувањата на НАТО во текот на годината, соопштија од НАТО.

Израел повика на евакуација од Рафа, па ја нападна Газа- ОН предупреди на „епска катастрофа“

Израел денеска започна напади врз Газа, откако повторно повика на проширена евакуација на Рафа, при што Обединетите нации предупредија дека директната инвазија на преполниот јужен град ризикува „епска“ катастрофа.

Агенцијата за одбрана на Газа соопшти дека двајца лекари се убиени денеска во централниот град Деир ал Балах, а дописниците на АФП јавија за интензивни судири и силен оган од израелски хеликоптери во близина на градот Газа.

Очевидци изјавија дека Израел извршил напади врз Рафа во близина на границата со Египет вчера, а сликите на АФП покажуваат дека чад се издига над градот. Пркосејќи му на меѓународниот притисок, израелските сили навлегоа во источните области на градот, практично затворајќи го клучниот граничен премин за хуманитарна помош и го запреа сообраќајот низ другите.

Израел ја прошири наредбата за евакуација од источен Рафа, откако соопшти дека 300.000 луѓе го напуштиле градот откако армијата ги повика луѓето да го напуштат претходно оваа недела. Жителите натрупале канистри со вода, душеци и други предмети на возилата и се подготвувале повторно да побегнат.

„Не знаеме каде да одиме“, рече Фарид Абу Еида, кој се подготвуваше да замине од Рафа откако пристигна таму од градот Газа, додавајќи: „Не остана место во Газа што е безбедно или не е пренатрупано... Нема каде да одиме“.

На жителите им било кажано да одат во „хуманитарната зона“ Ал-Маваси, на брегот северозападно од Рафа. Хамас го обвини Израел за „проширување на операцијата во Рафа на нови области во центарот и западниот дел на градот“.

Портпаролот на израелската армија Даниел Хагари рече дека тие „елиминирале десетици терористи во источен Рафа“, а армијата соопшти дека силите се борат против „вооружените терористи“ и дека пронашле „бројни подземни тунели“.

Шефот на ОН Антонио Гутереш изјави во петокот дека Газа се соочува со ризик од „епска хуманитарна катастрофа“ доколку Израел започне целосна копнена операција во Рафа. Лидерот на ЕУ, Шарл Мишел, напиша на социјалните мрежи дека на цивилите во Рафа им е наредено „небезбедни зони“, осудувајќи го како „неприфатливо“.

Лекарите без граници (MSF) соопштија дека почнале да префрлаат 22 пациенти од теренската болница во Рафа, велејќи дека израелските операции во градот „го оневозможуваат обезбедувањето медицинска помош за спасување животи“.

Хамас вели дека „континуираната контрола“ на Израел и затворањето на преминот Рафа ја влошуваат „хуманитарната катастрофа“ во Газа. Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вети дека ќе го „елиминира“ Хамас во Рафа.

Израелската армија соопшти дека во средата повторно го отворила преминот Керем Шалом во близина на Рафа, но хуманитарните агенции предупредуваат дека доаѓањето помош низ милитаризираната област останува исклучително тешко.

Вооружана банда киднапира над 100 луѓе во Нигерија, бараат откуп

Вооружени мажи киднапирале повеќе од сто луѓе за време на рација во три села во северозападна Нигерија во петокот вечерта, изјави денеска началникот на областа Замфара, Алхаџи Бала.

Тој рече дека биле нападнати селата Гора, Мадомава и Џамбузу, а биле киднапирани околу 67 жени и 38 мажи, пренесува Ројтерс.

Тој предупреди дека постои можност бројот на киднапирани да биде поголем.

Локалните банди често ги киднапираат жителите на Замфара и поставуваат кампови во блиската шума, која нигериската армија ја бомбардирала неколку пати.

„Киднапирањата го прекршуваат мировниот договор меѓу нас и бандитите. Во февруари годинава извршивме неколку уплати за да не ја нападнат нашата територија“, изјави селскиот началник на Мадомаве.

Киднапирањето стана вообичаено во северозападна Нигерија, каде вооружените банди киднапираат луѓе од селата, автопатите и училиштата, а потоа бараат откуп.

Масовните киднапирања започнаа откако џихадистичката група Боко Харам киднапираше 200 ученички пред една деценија, по што оваа практика беше усвоена од вооружените банди чија идеологија е непозната.

„Халк Еко Скопје Трча 10км“ : Ивановски прв во машка конкуренција, Поп Арсова со рекорд

Денеска се одржа 8. издание на „Халк Еко Скопје Трча 10км“, а 1650 натпреварувачи застанаа на стартната линија. 

Прво место во машка конкуренција освои Дарио Ивановски, додека во женска конукренција прва до финишот стигна Адријана Поп Арсова, со што освои национален рекорд.

Како што соопштија организаторите, благодарение на учесниците на трката, како и на посетителите кои им даваа силна поддршка и гласни аплаузи, „Халк Еко Скопје Трча 10км“ и оваа година покажа дека спортскиот дух обединува, сплотува и го подигнува расположението на неверојатно ниво.

На трката со 10 километри, првите 5 места во машка и женска конкуренција ќе бидат парично наградени со вкупен награден фонд од 160.000 денари и дополнителни вредносни награди. Пехари ќе добијат и најдобо рангираните во старосни категории и најбрзите пријавени екипи.

Организатор на трката е Сојузот на спортови на Скопје, во соработка со А.К. Скопски Маратон, А.К.Работнички, додека покровител е Град Скопје.

Патеката на „Халк Еко Скопје Трча 10км“ е измерена и сертифицирана од страна на овластено лице од АИМС и Светска Атлетика.

Организаторите на настанот им искажуваат голема благодарност на сите учесници, како и на волонтерите за денешното динамично, енергично и масовно издание на „Халк Еко Скопје Трча 10км“ 2024 година.

притисни ентер