Вкупно 18 граѓански организации што делуваат во областа на животната средина и заштитата на човековите права денеска потпишаа меморандум за соработка со цел преземање заеднички иницијативи за овозможување поефикасен пристап на ранливите групи до еколошка правда со акцент на механизмот за бесплатната правна помош.

На првата средба на Национална коалиција, денеска во Скопје, беа презентирани и шест случаи на пристап до еколошка правда, меѓу кои случаи против ТЕЦ „Осломеј", „Југохром", „Макстил", Топилница „Злетово" и ОХИС.

Според Ангела Димеска од Центарот за еколошка демократија Флорозон, коалицијата ја сочинуваат 18 граѓански организации од сите плански региони.

– Планираме да настапиме со заеднички став за најактуелните проблеми и на централно и на локално ниво во поглед на чиста и здрава животна средина. Во рамки на меморандумот се согласуваме на меѓусебно делување и во размена на капацитети и податоци, едукација на човечки ресурси и градење на капацитети на организациите, изјави Димеска.

Таа посочи дека тие се залгаат пристапот до бесплатната правна помош да биде регулиран, така што, ќе опафти и спорови од областа на животна средина.

– Трошоците за вештаците се навистина енормни и затоа не постојат физички лица кои сами ја преземаат таа одговорност и товар, зошто е навистина многу тешко да се платат. Трошоците зависат од областа, дали се работи за вода, воздух или почва. Не би сакала да шпекулирам, но со трошоците за вештаците може да достигнат од 10 до 20 илјади евра, изјави Димеска.

Според Кристина Најдовски Илиевски од Европска развојна агенција – Скопје, најмногу прекршувања има на Законот за животна средина и уставното загарантирано право за чиста и здрава животна средина.

– Низ судските лавиринти се уште имаме заглавени судски случаи во врска со животна средина. Најчесто имаме случаи на кривични пријави и управни спорови, кои главно се за решенија кои се добиени, па повторно обжалени. Но, сето тоа е само мала трошка, во сето она што може и нашето законодавство го нуди за решавање на спорови од животна средина, изјави Најдовски Илиевски.

Најголеми загадаувачи во нашата држава, посочи таа, се фабриките и во принцип сите судски спорови што се поведваат се против фабриките кои прават загадување или придонесуваат за уништување на животната средина и загрозување на здравјето на граѓаните, а тужители се или невладините кои работат во полето на заштита на животната средина или политички партии.

– За жал се уште немаме тужба каде физичко лице се јавува како тужител. Можеби во судските лавиринти постои таков спор, но засега од тоа што ни е достапно немаме физичко лице, кое што директно учествувало или било странка во спор, изјави Најдовски Илиевски.

Активностите се согласно Стратегијата за реформа на правусудниот систем за периодот 2017-2022, во корелација со проектот „Еднаков пристап за ефективна правда", имплементиран од Здружението на граѓани – Центар за еколошка демократија Флорозон Скопје, финансиран од Европската Унија преку грантовата шема од ЦФСД при Министерството за финансии на Република Северна Македонија – „Зајакнување на влијанието на граѓанското општество врз ефективните реформи во правниот сектор"./МИА