Forbes Serbia

Ако неодамна објавената цена на работите на изградбата на Националниот стадион од 515,6 милиони евра биде конечна, тоа значи дека едно место на овој величенствен објект ќе ги чини даночните обврзници на Србија речиси 10.000 евра - поточно 9.870 евра или 10.700 долари.

За да има појасна слика за тоа каде се наоѓа оваа спортска арена во однос на трошоците во споредба со другите земји, Форбс Србија ги спореди цените на повеќе од 50 стадиони кои моментално се во изградба или завршени во текот на оваа и минатата година, како и цените на стадионите што ги има само во планот. Користивме податоци од веб-страницата на базата на Стадион, како и податоци достапни на интернет.

И, сликата не е сјајна.

Доколку премиерот на Унгарија не одвоеше голема сума за стадионот во Будимпешта (околу 730 милиони долари за помалку од 40.000 седишта), арената во Сурчин веројатно ќе беше најскапата во Централна и Источна Европа. Сепак, таа е високо рангирана надвор од европскиот континент во однос на трошоците.

Земјите на кои не можеме да им парираме во однос на трошењето на спортската инфраструктура се уште се САД и Кина, а овде-онде се појавуваат неколку земји во развој кои го отвораат ќесето слично како Србија.

За волја на вистината, тешко е да се споредат различни типови на стадиони. Оние со помалку од 30.000 седишта имаат помалку достапен простор за дополнителна содржина или архитектонско храброст и затоа не бараат големи трошоци.

Од друга страна, Американците ја подигнаа културата на градење стадиони на повисоко ниво од сите други, па вредноста на стадионите се мери во милијарди евра и повеќе наликуваат на гигантски деловни центри.

Сепак, се се сведува на едно прашање - дали Србија треба да се придвижи кон стадион погоден за развојно ниво на земјата или само е важно да покажеме дека нашиот е најголем и најубав.

Долгонајавуваната преселба на фудбалските клубови Милан и Интер од познатиот Сан Сиро треба да заврши во 2028 година - нешто помалку од 7.000 долари за седиште.

Малку поскап треба да биде новиот стадион на ФК Рома, кој ќе има 65.000 седишта, а цената ќе биде 575 милиони долари или 8.850 за седиште, што е сепак значително под идната гордост на нашата земја.

Најштедливи од нив се Шпанците. Новиот стадион на Севиља би требало да чини околу 5.900 долари по седиште и ќе има 55.000 седишта додека „намалената“ верзија на Местаља (која долго време се гради) со 49.000 седишта би требало да чини околу 6.300 долари по место.

Херта Берлин ќе плати и околу 6.000 долари по седиште за новиот стадион со 45.000 седишта или вкупно околу 270 милиони долари, додека Карлсруе плати околу 5.000 долари за неодамна завршениот објект.

Ниту други најавени стадиони со големина на нашиот национален стадион не можат да одговараат на цената.

Колумбискиот Кали ќе одвои 100 милиони долари за 52.000 места или само една петтина од тоа што ќе го платат граѓаните на Србија. Стадионот Сетиф во Алжир со капацитет од 50.000 седишта ќе чини 223 милиони долари или 4.460 долари за седиште. Мексиканскиот Круз Азул ќе плаќа во просек по 6.000 долари по гледач за 50.000 седишта. Освен во Србија, национални стадиони се планирани и во неколку други земји. Моментално најскапиот најавен ќе биде во Ел Салвадор и ќе чини слично како и нашиот - 500 милиони долари за 50.000 седишта или 10.000 по седиште.

Етиопјаните најавуваат и национален стадион во Адис Абеба, со иста цена, но за 62.000 гледачи (нешто повеќе од 8.000 долари по седиште).

Националниот стадион на Киргистан, иако изгледа импресивно ќе биде многу поскромен. Најавено е дека ќе чини само 113 милиони долари и ќе има 45.000 седишта, што е околу 2.500 по столче.

Од друга страна, поради својата кандидатура да биде домаќин на Светското првенство, Мароко се одлучи за големи стадиони. Двата објекти во Бенслиман и Казабланка се очекува да собираат 115.000 гледачи, но ќе чинат 490 и 450 милиони долари соодветно, во просек околу 4.000 долари по седиште.

Дури и богатите Саудијци нема секогаш да издвојуваат астрономски суми. И покрај тоа, новиот стадион Дамам ќе чини околу една милијарда долари за 45.000 седишта (22.000 по седиште), но од друга страна, според достапните информации, стадионот принц Мохамед Бин Салман со ист број седишта ќе чини „само“ 315 милиони долари.

Базата на податоци на стадионите следи 40 стадиони кои моментално се во изградба, а еден од најскапите е новиот објект на Бафало Билс, американскиот фудбалски тим, кој ќе има 62.000 седишта и ќе чини 1,7 милијарди долари или речиси 27.500 долари за седиште. Следен, исто така Американец, е Рајан Филд, кој го гради Универзитетот Нортвестерн за својот американски фудбалски тим. Ќе чини 800 милиони долари бидејќи ќе има капацитет од „само“ 35.000 гледачи, но цената е речиси 23.000 долари за седиште.

Кинезите се малку зад Американците по сумите што ги трошат на стадионите.

Стадионот во рамките на Културно-спортскиот комплекс Нанша ќе има 60.000 гледачи и ќе чини 16.700 долари по гледач. Стадионот во спортскиот центар Вукси предвидува ист капацитет и цена од нешто помалку од 16.000 долари за седиште, додека Ксионган ќе потроши 350 милиони долари или околу 11.000 по седиште за својот стадион од 30.000 гледачи.

Само понекогаш некои европски стадиони се појавуваат со повисока цена.

Така, стадионот на Евертон ќе чини (по последното зголемување на сметката) околу една милијарда долари или 18.900 по гледач (предвиден е капацитет од 52.888 седишта), додека реконструкцијата на стадионот во Мадрид „Сантијаго Бернабеу“ ќе чини околу 15.700 долари за седиште.

Од податоците на базата на Стадион може да се види дека Полјаците се активни во изградбата на стадиони, но за четирите што се преброени даваат од 2.000 до 4.000 долари по гледач. Кај Бугарите цехот е уште помал. Стадионот во Пловдив ќе чини околу 1.500 долари за седиште, а во Варна околу 2.400 долари.

Ирачаните, исто така, ја обновуваат својата спортска инфраструктура, но оваа земја богата со нафта е подготвена да потроши само околу 3.200 долари по седиште на трите стадиони што ги градат.