Свет

Белгија е прогласена за виновна за злосторство против човечноста- донесена е историска пресуда

Белгиската држава е прогласена за виновна за злосторства против човештвото затоа што насилно одзела пет деца од мешана раса од нивните мајки во колонијално Конго.

Во долгоочекуваната пресуда објавена денеска, белгискиот Апелационен суд соопшти дека Белгија извршила „систематско киднапирање“ на пет жени, родени во белгиско Конго, кои сега се во своите 70-ти, кога биле одземени од нивните мајки како доенчиња и испратен во католички институции за мешано потекло, објави „Гардијан“.

„Ова е победа и историска пресуда. Ова е првпат во Белгија, а веројатно и во Европа, судот да ја осуди белгиската колонијална држава за злосторства против човештвото“, изјави за локалните медиуми Мишел Хирш, една од женските адвокати.

Моник Биту Бинги, која била одземена од нејзината мајка на тригодишна возраст, рече дека правдата е задоволена и дека е „ослободена“ бидејќи „судиите препознале“ дека тоа е злосторство против човештвото.

Случајот беше инициран со Биту Бинги, и од Ноел Вербекен, Леа Таварес Муџинга, Симоне Нгалула и Мари-Хозе Лоси, кои сите се родени од мајки од Конго и татковци од Европа.

Тие биле насилно одземени од нивните мајки од Конго помеѓу 1948 и 1953 година, како мали деца, и биле испратени во католичка мисија во централно-јужната провинцијата Касаи во белгиско Конго.

Поништувајќи ја претходната одлука, апелационите судии рекоа дека нивното присилно отстранување од нивните мајки е „нечовечки чин“ и „прогон што претставува злосторство против човештвото“ според статутот на Нирнбершкиот трибунал, кој беше признат од Генералното собрание на ОН во 1946 година.

Жените поднесоа жалба откако го изгубија случајот пред понискиот суд во 2021 година, кога судот застана на страната на белгиската влада во првостепената пресуда, велејќи дека нивното присилно одвојување од нивните мајки не било кривично дело за време на колонијалната ера.

Во 2018 година, тогашниот белгиски премиер Шарл Мишел се извини за третманот на децата од мешани парови, познати како „метис“, велејќи дека државата ги прекршила нивните основни човекови права.

Белгиската влада формираше официјално тело за да им помогне на луѓето одземени од нивните родители да го пронајдат своето потекло во колонијалните архиви, а таа организација, Резолуција-Метис, истражува колку луѓе биле погодени од оваа практика.

Свет

Прва реакција на лидерот на Хезболах по постигнатото примирје во Газа

Лидерот на Хизболах, Наим Касем денеска им честиташе на Палестинците за договорот за прекин на огнот во Газа, велејќи дека тоа е доказ за „истрајноста на отпорот“ против Израел.

Тоа е прва јавна изјава на водачот на либанската милитантна група поддржана од Иран откако Израел и Хамас постигнаа договор во средата.

„Овој договор, кој остана непроменет од она што беше предложено во мај 2024 година, ја докажува упорноста на групите на отпорот, кои го земаа она што го сакаа, додека Израел не можеше да го преземе она што го бараше“, рече тој.

Израел и Хезболах се согласија на прекин на огнот во конфликтот паралелен со војната во Газа во ноември. Прекинот на огнот, постигнат со посредство на САД и Франција, бара израелските сили да се повлечат од јужен Либан во рок од 60 дена и Хезболах да ги отстрани сите борци и оружје од југот.

Оттогаш и двете страни меѓусебно се обвинуваат за прекршување на примирјето.

„Не го тестирајте нашето трпение и ја повикувам либанската држава цврсто да се справи со овие прекршувања кои надминаа 100“, рече Касем.

Тој се осврна и на изборот на новиот либански претседател Џозеф Аун, кој командуваше со либанската армија додека парламентот не го избра за претседател на 9-ти јануари.

„Придонесот на Хезболах и движењето Амал доведе до избор на нов претседател со консензус“, рече Касем. Назначувањето на либанскиот премиер Наваф Салам го налути Хезболах, кој ги обвини противниците дека сакаат да го исклучат.

Салам минатата недела беше номиниран од мнозинството пратеници за формирање влада, но тој не ја доби поддршката од шиитските партии Хезболах и движењето Амал. Салам рече дека формирањето на новата влада нема да се одложи, укажувајќи на позитивна атмосфера за време на дискусиите за составот.

Култура

Премиера на претставата „Народен пратеник“ во рамките на јубилејот 80 години МНТ

Во рамките на одбележувањето на 80-годишнината на Македонскиот народен театар, на 25 јануари со почеток во 20:00 часот ќе се одигра премиерната изведба на претставата „Народен пратеник“.

Во рамките на одбележувањето на 80-годишнината на Македонскиот народен театар, на 25 јануари со почеток во 20:00 часот ќе се одигра премиерната изведба на претставата „Народен пратеник“ од авторот Бранислав Нушиќ, а во адаптација и режија на Егон Савин. Култното режисерско име Егон Савин се враќа во МНТ по подолг период. Ова е негова трета претстава во театарот, претходно ги има поставено „Злосторство и казна“ (1994) и „Лаж и паралаж“ (1996).

Во претставата игра внимателно одбрана и веќе докажана актерска екипа: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов и Тања Кочовска. Бранислав Нушиќ, пак, е еден од најпоставуваните автори на сцената на МНТ, а овој „Народен пратеник“ е трета постановка на познатата драма на Нушиќ. Првата постановка премиерно е изведена на 8 мај 1945 година, во режија на Тодор Николовски, и таа е втората поставена драма на сцената на МНТ. Поставена е уште еднаш - 24 април 1993 година, во режија на Димитрие Османли. Таа е една од најпосетените и најдолговечни претстави: се игра до 2008 година, со вкупно 188 изведби. Режисерот Савин и авторот Нушиќ се неминовен и неизоставен дел од МНТ.

Сценограф на претставата е Весна Поповиќ, костимограф е Роза Трајческа-Ристовска, преводот на текстот го направи Загорка Поп-Антоска Андовска, а дијалектната адаптација на текстот е на Томислав Османли. Асистент на режисерот е Шенај Мандак, а изборот на музиката е на режисерот.

Првата реприза е закажана за 30 јануари, а билетите за истата се веќе распродадени.

НУ Македонски народен театар

Македонија

ВЛЕН: Посебна чест поканите на лидерите на ВЛЕН на инаугурацијата на претседателот Трамп

Со големо задоволство и гордост ја информираме пошироката јавност за честа што им е укажана на лидерите на најголемата албанска коалиција, ВЛЕН, со кои се поканети да учествуваат на церемонијата на инаугурација на претседателот на САД, Доналд Трамп.

Учеството на лидерите на ВЛЕН на овој голем настан е доказ за силните врски што лидерите на ВЛЕН, како претставници на албанците во Владата на Македонија, ги изградија со новата американска администрација.

Овој настан одразува уште еден важен чекор кон зајакнување на односите со САД. Зајакнувањето на врските меѓу Скопје и Вашингтон е гаранција за понатамошна поддршка на евроинтегративниот процес на нашата земја, за што лидерите на ВЛЕН секогаш се залагаа и додека беа во опозиција и сега кога се на власт.

Соединетите Американски Држави заземаат важно место во историјата на патувањето на нашата земја од независноста. САД силно ги поддржуваат аспирациите на нашата земја за целосна интеграција во евроатлантските институции и се посветени да и помогнат на Македонија да работи кон инклузивна демократија и одговорно владеење пред нејзините граѓани.

Соединетите Американски Држави дадоа изклучителен придонес во борбата против корупцијата и дискриминацијата, зајакнувањето на владеењето на правото, продолжувањето на надградбата на достигнувањата како член на НАТО, зајакнувањето на економијата и промовирањето на слободата на медиумите. И што е најважно, да се изградат поголеми демократски институции во целосно, инклузивно, мултиетничко општество.