Повеќе од 87 отсто од Средоземното Море, кое се протега помеѓу Африка, Европа и Азија и е дел од Атлантскиот Океан, е загадено со микропластика и други извори на загадување, како што се токсични метали и индустриски хемикалии, според извештајот на Фондот на WWF од јули 2024 година..
Глобалното загадување е поврзано со 1,4 милиони предвремени смртни случаи годишно и предизвикува проблеми за 150 милиони луѓе кои живеат на бреговите на Медитеранот и 270 милиони туристи кои ги посетуваат овие места секоја година.
Ова море опфаќа 46.000 километри крајбрежје, граничи со 22 земји кои имаат различни еколошки политики, норми и практики.
Според извештајот, дури 0,25 милиони тони пластика од Египет завршува во Средоземното Море. Од Турција во морето се испуштаат околу 0,11 милиони тони пластичен отпад, а од Италија 0,04 милиони тони.
Медицинските експерти кои учествувале во толкувањето на добиените податоци велат дека луѓето внесуваат микропластика со конзумирање на морски организми и вода. Дури и преку флашираната.
„Ние трошиме многу микропластика преку три главни видови риби: бакалар и два вида скуша, како и често консумирање школки, како што е монахот“, се наведува во извештајот.
„Ако на оваа изложеност ја додадеме и микропластиката од воздухот и друга храна што не доаѓа од водната средина, можеме да внесуваме повеќе од 100.000 микропластични честички секој ден“, објаснуваат тие.
„Пред 50 години, луѓето не знаеја што знаеме за микропластиката денес. Но, сè уште гледам како луѓето лесно фрлаат празни шишиња во морето и догорчиња од цигари на земја“, рече Пјерлуиџи Капоци, сопственик на ресторанот „Медитеранео“ во крајбрежниот град Остија во близина на Рим.
„Дури и пред една деценија, морето беше загадено со хемикалии што бродовите ги испуштаат во морето. Благодарение на подобрата регулатива, ситуацијата е подобрена“, рече тој.
Медитеранот е еден од најголемите светски резервоари на морски и крајбрежен биодиверзитет, според Med Sea Alliance, невладина организација основана во 2020 година која ги обединува организациите посветени на заштитата на Средоземното Море.
Нејзините членови предупредуваат дека големото загадување влијае на богатата флора и фауна на морето.
Иако покрива само 0,7 отсто од светските океани, медитеранската област е дом на 7,5 отсто од светската морска фауна и 18 отсто од светската морска флора.
Риболовот во Медитеранот е активност вредна 6,4 милијарди евра, а загадувањето на водата веќе погодило 180.000 луѓе кои работат таму, предупредува WWF.
Програмата на Обединетите нации бара намалување на риболовот за 34 проценти во следните 50 години поради прекумерното ограбување на морското богатство и поради пластиката во водата.
„Околу 730 тони пластичен отпад завршува во Средоземното Море секој ден“, велат од WWF.
„Пластичниот отпад сочинува од 95 до 100 проценти од морскиот лебдечки отпад и 50 проценти од отпадот на морското дно. Во однос на тонажата, пластиката може да ја надмине тежината на рибите“, се додава.
Во 2023 година, истражувачите од Институтот за зачувување на морето во Грција проучувале 25 морски животни: осум делфини, две морски мечки и 15 желки и во нив откриле микропластични честички.
„Поточно, вкупно 10.639 микропластични влакна се откриени во дигестивниот тракт на морски цицачи и желки“, се вели во извештајот.
Рафаеле Марфела, професор по напредни науки на Универзитетот во Ванвители во Неапол, вели дека загадувањето со пластика е итен глобален проблем кој е исклучително штетен за животната средина.
Тој ја истакна врската помеѓу микропластиката и нанопластиката, позната како МНП, и одредени кардиоваскуларни болести.
„Сегашните наоди сугерираат дека МНП може да влезе во крвотокот преку голтање и вдишување, каде што предизвикува оксидативен стрес и воспаление“, објаснува тој за Си-Ен-Ен.
„Со текот на времето, хроничната изложеност на МНП може да ја забрза прогресијата на артериосклероза и да го зголеми ризикот од срцеви заболувања“, додава тој.
И уште една лоша вест: микро и нанопластичното загадување останува во животната средина засекогаш.