Отровни хемикалии и во скапата облека за деца

Гринпис неодамна утврди постоење на опасни хемикалии во облеката за деца, без оглед дали станува збор за евтина или скапа облека. За кои отрови станува збор, колку се тие опасни и како да се излезе на крај со проблемот?

Гринпис купи 82 парчиња облека за деца. Шопинг-турата на соработниците на оваа еколошка организација води низ 25 земји и опфаќа 12 брендови, меѓу кои и луксузни марки. Еколозите, по направени лабораториски анализи, утврдија дека во облеката за деца има траги од цела низа отровни хемикалии.

„Токсиколозите сметаат дека при вакви концентрации во облеката нема акутен ризик за децата“, објаснува експертот на Гринпис Манфред Зантен за Дојче веле. Сепак, тој на купувачите и родителите им препорачува да бидат внимателни кога купуваат. Отровните хемикалии денес се користат при производство на сите текстилни производи.

Многу поголема е опасноста за оние кои се занимаваат со производство на ваквата облека. Во фабриките каде што текстилот се фарба, ткае или шие, работниците секојдневно доаѓаат во директен контакт со отрови. Хемикалиите се испуштаат во големи количества и во околината и ја загадуваат. Тие во еко-системот се концентрираат и преку водата и почвата се враќаат назад во синџирот на исхрана. Особено лоша е состојбата во Азија, каде се сместени голем број производители на текстил.


Што, зошто, како?

Гринпис ги тестираше парчињата облека на пет вообичаени хемикалии кои се користат при производство на текстил - фталати, нонилфенолетоксилати (НПЕ), перфлуоројаглероди (ПФЦ), органоцидни соединенија (најприсутен е биоцидот) и антимон.

Фталатите се супстанција која влијае врз хормоналниот систем. Тие влијаат врз плодноста и го зголемуваат ризикот од проблеми при бременоста и раѓањето. Освен тоа, фталатите го зголемуваат и ризикот од рак. Фталатите се биолошки разградливи, но тој процес може да трае многу долго, односно тие претходно веќе се примени во телото. „Највисока вредност на фталати најдовме кај облеката со пластисол-налепници“, објаснува Зантен за ДВ.

НПЕ се тензиди со кои, на пример, се пере облеката откако ќе биде обоена. И овие супстанции влијаат врз хормоналниот систем. За разлика од фталатите, НПЕ-супстанциите не се биолошки разградливи. Нонилфенолот е екстремно отровен за водните животни. За разлика од Азија, во Европа овие супстанции не смеат да завршат во отпадните води. „Но штом облеката се пере во машините за перење во Европа, НПЕ сепак завршуваат во водата“, објаснува експертот на Гринпис.

Текстилот се третира и со ПФЦ-соединенија за да не впива вода. ПФЦ може да се најде пред сѐ во јакните за дожд и во чевлите. Гринпис утврди постоење на вакви хемикалии и во костумите за капење. „Можеби така се плива побрзо“, вели Зантен и додава дека Адидас не можел да му објасни на Гринпис како хемикалиите се нашле во костумите за капење. Не се познати сите последици од ПФЦ по животната средина. Заштитникот на животната средина претпоставува дека тие би можеле да предизвикуваат рак и болести на бубрезите.

Биоцидот се користи пред сѐ при производство на памучна облека. Тој убива бактерии и габички и го штити текстилот за време на долгиот транспорт од производните хали до продавниците.

Антимонот служи како катализатор во производството на полиестер. Во повисоки концентрации може да биде отровен. Процентот на антимон пронајден од страна на Гринпис во облеката за деца, меѓутоа, не е опасен за тој што ја носи облеката. Сепак, Зантен преудпредува дека антимонот може да ѝ наштети на животната средина при производството на облека и отпадните материи што од тоа произлегуваат.


Зафаќање со проблемот

ЕУ воведе строги критериуми кога се работи за дозволените гранични вредности на хемикалии во играчките за деца. Но овие критериуми не се однесуваат на детската облека. Како реакција на извештајот на Гринпис, претпријатијата чија облека беше испитувана, тврдат дека измерените концентрации се ниски и не претставуваат ризик за здравјето.

Дел од нив ветија дека ќе се позанимаваат повеќе со оваа тема. Ирскиот дискаунтер за текстил Примарк се повикува на „строг систематски надзор на хемикалиите, кој сосема соодветствува на насоките на ЕУ“. Дел од 18-те модни брендови, како на пример H&M, се обврзаа на долг рок да произведуваат облека сосема без опасни супстанции. Меѓутоа, Гринпис не сака сѐ да се заврши со самообврзувањето на производителите. Заштитниците на животната средина бараат европските законодавци да воведат построги закони за употреба на хемикалии.

Според Зантен, и земји како Кина, која е срце на текстилната индустрија, мора подобро да ја регулираат употребата на опасни супстанции. „Веќе има напредок. На пример, кинески политичари се интересираат за европската регулатива и за тоа како тие би можеле да делуваат.“ Но додека да бидат донесени закони и додека тие да почнат да покажуваат ефекти, често минуваат многу години. На сите оние што се загрижени поради тоа дека би можеле да дојдат во допир со отрови, Зантен им препорачува добро да ја перат облеката пред да ја облечат првпат. /Преземено: DW/

Макрон: Г-20 треба да постигне согласност за поканата за Путин

Претседателот на Франција, Емануел Макрон вчера дека земјите-членки на Г-20 мора претходно да се договорат пред да го поканат рускиот претседател Владимир Путин да Самитот на групата во Бразил во ноември.

- Поентата на овој клуб е дека треба да има консензус со другите 19 земји. Ова ќе биде работа за бразилската дипломатија. Ако таков состанок може да биде корисен, тогаш треба да се одржи, истакна Макрон на заедничката прес-конференција во Бразил со неговиот колега Луис Инасио Лула да Силва.

Бразил, актуелниот претседавач со групата Г20, која сочинува 80 проценти од светската економија, е против напорите предводени од САД да се изолира и казни Русија за нејзината инвазија врз Украина, тврдејќи дека украинскиот претседател Володимир Зеленски и западните земји имаат вина за војната.

Путин не присуствуваше на минатогодишниот Самит на Г-20 во главниот град на Индија, Делхи, избегнувајќи можна политичка цензура и ризик од притвор по наредба на Меѓународниот кривичен суд (МКС).

Во септември 2023 година, Лула изјави „нема шанси“ Путин да биде уапсен доколку присуствува на Самитот во Рио де Жанеиро. Набргу потоа, тој се обрати и изјави дека одлуката за евентуалното апсење на Путин ќе ја донесе судскиот систем, а не неговата влада./МИА

Украина: Соборени 84 од 99 руски беспилотни летала и проектили, оштетени три термоелектрани

Воздушна тревога е прогласена во текот на ноќта на целата територија на Украина.

Руски беспилотни летала и проектили синоќа гаѓаа електрани во источна и централна Украина, изјави денеска украинскиот министер за енергетика, а воздухопловните сили на земјата соопштија дека Русите истрелале 99 дронови и проектили на украинска територија, од кои успеале да уништат 84.

Воздушна тревога е прогласена во текот на ноќта на целата територија на Украина.

Варшава објави дека го засилила надзорот на полскиот воздушен простор поради зголемената воздушна активност.

Украинското воено воздухопловство соопшти дека уништиле вкупно 84 истрелани руски ракети, од кои 58 биле беспилотни летала „Шахед“ од иранско производство и 26 ракети.

Украинската енергетска компанија ДТЕК соопшти дека во синоќешните руски удари биле оштетени три украински термоцентрали.

Како што е наведено утрово, опремата на трите централи била тешко оштетена, а по нападот веднаш започнало отстранувањето на штетите.

Министерот за енергетика Герман Галушченко изјави дека во „силен напад“ ноќеска нападите биле насочени кон енергетските постројки во регионите Днепропетровск, Полтава и Черкас.

Гувернерот на областа Днепропетровск, Сергиј Лисак, изјави дека во текот на ноќта силите за противвоздушна одбрана собориле десет беспилотни летала над областа во регионите Павлоград, Криви Рог, Дњепар и Кајански.

Тој рече дека над Дњепар биле уништени четири проектили, дека се оштетени неколку електрани, а еден човек е повреден.

„Во Камјанск беше погодена земјоделска задруга, а пет лица се повредени, од кои двајца се во тешка состојба. Меѓу повредените има и петгодишно дете“, изјави гувернерот.

Вооружените сили на Полска објавија дека нејзините воени авиони биле подигнати за да го надгледуваат воздушниот простор како одговор на истреланите руски ракети во западна Украина.

Варшава во неделата објави дека руска крстосувачка ракета истрелана во правец на градовите во западна Украина навлегла во полскиот воздушен простор низ кој летала 39 секунди. /МИА

Полицијата изрече 207 санкции за брзо возење

Министерството за внатрешни работи вчера спроведе акциска контрола на територијата на земјава  за санкционирање на возила кои се движат со брзина поголема од дозволената, при што биле санкционирани 207 возачи.

Од нив шест возила се движеле со брзина над 50 километри на час повеќе од дозволеното, а едно возило се движело со дури над 70 километри на час повеќе од дозволената брзина. Притоа, 76 возила ја пречекориле брзината во населено место, а 131 надвор од населено место, информираат од МВР.

Тие најавуваат дека сообраќајните контроли продолжуваат и во наредните денови. Воедно апелираат до сите учесници во сообраќајот да ги почитуваат сообраќајните правила и прописи и заеднички да придонесеме за побезбедни патишта.

притисни ентер