Имено, островот Бугенвил, кој е дел од Папуа Нова Гвинеја, пред малку му упатиле интересна понуда на Трамп: „Дајте ни независност, а за возврат ќе станеме нова американска територија“.
Таквата понуда би можела да биде привлечна за Трамп бидејќи на Бугенвил има рудник за злато. Покрај тоа, овој остров има и стратешка вредност со оглед на неговата локација во Пацификот, пишуваат британските медиуми.
Сепак, иако веста е повторно актуелна, таа не е нова. Имено, островот му е понуден на Трамп од октомври минатата година, пред актуелниот американски претседател по вторпат да влезе во Белата куќа.
Ишмаел Тороама, поранешен командант на бунтовниците, тогаш апелираше до Трамп да ја поддржи независноста на островот.
„Бугенвил сака независност. Тоа е само прашање на време“, рече тој, поставувајќи ја 2027 година како краен рок за постигнување на целите. Во Трамп најде одличен партнер кој ќе му помогне да ја постигне таа цел.
Иако многумина, а тоа секако го вклучува и американскиот претседател, никогаш не слушнале за овој остров, тој е дом на сериозно минерално богатство. Тој е дом на рудникот Пангуна, кој некогаш бил еден од најголемите извори на бакар и злато. Според проценките, рудникот содржи 5,84 милиони тони бакар и 566.000 килограми злато! Сето заедно, зборуваме за 60 милијарди долари, по денешната пазарна вредност.
Дополнително, поради своите минерални резерви и локацијата северно од Австралија, островот се смета за пригоден имот во светлина на кинеско-американскиот антагонизам.
Иан Кемиш, висок комесар на Австралија во Папуа Нова Гвинеја, не е убеден.
„Мислам дека нема да биде од голем интерес. Но, од геополитичка гледна точка, независен Бугенвил може да биде корисен или за САД или за Кина“, изјави Кемиш за британски Сан.
Иако 98 проценти од населението ја поддржува независноста, патот до целосна независност е долг и кривулест. Парламентот на островот не планира да дозволи одвојување на овој регион богат со минерали, пишува Јутарњи.
„Собранието не го сака тоа. Партиите досега избегнуваа конфронтации, но се уште има многу тензии“, вели Кемиш.
Тензиите се вкоренети во крвавата историја. Бугенвил прогласи независност во 1975 година, но беше проголтан од Папуа следната година, а потоа граѓанската војна траеше од 1988 до 1997 година. Илјадници луѓе загинаа.
Мирот беше склучен во 2001 година и во тоа време беше договорен референдум на островот. Се одржа во 2019 година, но правната независност зависи од одобрението на парламентот и таму нема голем интерес процесот да се доведе до крај.
Кога Папуа Нова Гвинеја го пропушти рокот за ратификација на референдумот во 2023 година, сомнежите почнаа да растат.
„Тие веруваат дека е загрозен територијалниот интегритет на земјата. Ако еден дел си замине, ќе следи и другиот“, заклучува Кемиш.
Рудникот Пангуа беше уништен за време на граѓанската војна, но денес е столбот на сонот за економска независност.
„Сакаме да го отклучиме нашиот потенцијал. Никој нема да го спречи нашиот народ“, рече Тороама.
Островот е дом на 300.000 луѓе и доколку се раздели би бил меѓу најмалите земји во светот. Нивните најблиски соседи се на Соломонските Острови, кои веќе се сочувствителни на Пекинг.
Иако понудата на Бугенвил датира од крајот на минатата година, доколку Трамп деновиве го читаше британскиот печат, тој може да биде заинтересиран за предлогот. Американскиот претседател веќе изрази желба за проширување на територијата на САД. Зборуваше за тоа како ќе го земе Гренланд, и рече на Канада дека треба да стане нова сојузна држава. Бугенвила практично му се нуди на послужавник, со значајна мамка - рудник за злато.