На денешен ден

29 јуни 

1798.- Во Реинати е роден Џакомо Леопарди, еден од најголемите италијански поети. Неговата поезија е израз на неговиот песимистички став кон човековото битисување. Во стих и во проза, тој создал силен и помодерен јазичен израз. Главни негови дела се „Песни“ и „Дијалози и есеи“. Умрел во Неапол, на 14 јуни 1837 година.

1877.- Во селото Стричиќи, кај Бања Лука, е роден Петар Кочиќ, еден од најистакнатите писатели на српскиот реализам. Пишувал песни, проза и сатира. Во сатирата остро ги критикува состојбите во босанското село под австриска окупација. Меѓу неговите дела најпознати се „Јазовец пред суд“, „Суданија“ и други. Умрел во Белград, на 27 август 1916 година.

1880.- Франција го анектирала пацифичкиот остров Отахеит, сега познат како Тахити, француски протекторат од 1842 година. Сега е во составот на Француска Полинезија - француска прекуморска територија.

1886.- Роден е францускиот државник и финансиски стручњак Робер Шуман, творец на „Шумановиот план“ во 1950 година, врз основа на кој во 1952 година Белгија, Холандија, Луксембург, Западна Германија, Италија и Франција ја основале Европската заедница за јаглен и челик, претходничка на сегашната Европска унија. Бил министер за финансии во 1946, а претседател на владата од 1947 до 1948 година, потоа шеф на дипломатијата од 1948 до 1953 година и министер за правда од 1955 до 1956 година.

1900.- Роден е францускиот писател Антоан Мари Роже де Сент Егзипери, автор на „Малиот принц“, еден од најубавите детски романи во светската литература. Дела: „Пошта за Југ“, „Земја на луѓе“, „Воен пилот“.

1914.- Роден е чешкиот диригент и композитор Рафаел Јероним Кубелик, кој веќе на 20-годишна возраст диригирал со Чешката филхармонија. Дела: две симфонии, концерт за виолина и оркестар, концерт за виолончело и оркестар, концертино за флаута и камерен оркестар, фантазија за виолина и оркестар, гудачки квартет, соната за виолина и клавир, операта „Вероника“, кантатата "Pro memoria patris", соло песни.

1917.- Кралството Грција ги раскинало односите со Централните сили и застанало на страната на Антантата. На таа одлука и претходело истоварувањето на сојузничките трупи, што го забрзало падот на прогерманската влада во Атина.

1939.- Извршен бил првиот комерцијален лет преку Атлантикот. Авионот „Диск Клипер“ долетал од САД на аеродромот во Лисабон, Португалија.

1941.- Умрел полскиот државник, пијанист и композитор Игнац Јан Падеревски, професор на Конзерваториумот во Варшава, кој од 1919 до 1921 година бил претседател на владата и шеф на дипломатијата, а во 1940 година и претседател на Полска. Дела: операта „Манра“, „Полска фантазија“ за клавир и оркестар, една симфонија, клавирски дела, соло песни.

1945.- Кај Радовиш, во сообраќајна несреќа загинал Чеде Филиповски-Даме, народен херој на Македонија. Роден бил во селото Никифорово, Гостиварско, на 16 ноември 1923 година.

1967.- По победата во шестдневната војна со арапските држави, Израел го обединил поделениот Ерусалим, кој набрзо бил прогласен за престолнина на Израел.

1980.- Вигдис Финбогадотир била избрана за претседател на Исланд, станувајќи прва жена во Европа демократски избрана за шеф на држава.

1990.- Од Санкт Петербург (тогашен Ленинград) во Скопје донесени биле моштите на Димитрија Чуповски (македонски политичар, патриот, просветител, историчар, картограф, новинар...) и биле положени во црквата „Свети Спас“.

1995.- Умрела Лана Тарнер, прославена американска актерка, секс-симбол на Холивуд во четириесеттите години на 20. век. Родена била во 1919 година.

2000.- Република Македонија воспоставила дипломатски односи со Република Гвинеја-Бисао и со Федералната Исламска Република Коморски Острови.

2000.- Умрел италијанскиот актер Виторио Гасман, еден од најдобрите италијански филмски и театарски актери по Втората светска војна. Филмови: „Срам“, „Горчлив ориз“, „Ана“, „Ако дозволувате да зборуваме за жените“, „Бранкалеоновата војска“ „Мирисот на жените“, „Животот е роман“.

2003.- Умрела американската филмска и театарска актерка Кетрин Херберн, добитник на четири Оскари. Филмови: „Погоди кој доаѓа на вечера“, „Зима на еден лав“, „Летниковец на Златното езеро“, „Африканска кралица“, „Лето“, „Марија Стјуарт“, „Долго патување во ноќта“.

2015.- На 88-годишна возраст умрел Шарл Паскуа, поранешен француски министер за внатрешни работи... За македонската јавност и за политичката афирмација на Република Македонија во Франција, Шарл Паскуа ќе остане запаметен со финансирањето на изложбата „Македонија во 1913 година“, кога тој бил претседател на департманскиот совет на Горна Сена. Роден бил на 18 април 1927 на Корзика./МИА

Харден потпиша двегодишно продолжување на договорот со Клиперси

НБА-ѕвездата Џејмс Харден се согласи на продолжување на соработката со Лос Анџелс Клиперс.

Триесет и четиригодишниот Американец потпиша нов договор со тимот од Лос Анџелес до крајот на сезоната 2025/26, според кој ќе заработи 70 милиони долари.

Исто така, кошаркарот ќе има право да блокира каква било размена со негово учество до крајот на сезоната 2024/25.

Харден е во Клиперс од октомври 2023 година.

Во сезоната 2023-2024, „Брадата“ учествуваше во 72 натпревара во регуларниот дел од сезоната во НБА, со просек од 16,6 поени, 8,5 асистенции и 5,1 скока по натпревар.

УХМР: Утре нестабилно време со пороен дожд, грмежи и град

 Утре ќе преовладува променливо облачно време. Во раните утрински часови ќе има услови за изолирана појава на краткотраен пороен дожд, грмежи и засилен ветер. 

Во текот на денот на повеќе места ќе биде нестабилно со пороен дожд и грмежи, локално во форма на невреме со интезивен пороен дожд, силен ветер (над 70 км/час) и град, соопшти Управата за хидрометеоролошки работи.

Во среда и во четврток времето ќе биде променливо облачно и посвежо со повремен пороен дожд и грмежи и ќе дува умерен до засилен северен ветер. Потоа се очекува стабилно и потопло време

Орбан промовира нова политичка група во Европарламентот за „преобликување на институциите на ЕУ

 Стартот на претседавањето со ЕУ, унгарскиот премиер Виктор Орбан го започна со најава за формирање нова десничарска политичка група во Европскиот парламент под името Патриоти за Европа. 

Основоположници на групата се национал-конзервативната и десно популистичка Фидес – Унгарска граѓанска алијанса на Орбан, националистичката и десно популистичка Партија на слободата на Австрија (ФПО) на поранешниот австриски министер за внатрешни работи Херберт Кикл и популистичката Акција на незадоволни граѓани (АНО) на поранешниот чешки премиер Андреј Бабиш.

Фидес до 2021 година беше членка на десноцентристичката Европска народна партија (ЕПП), од каде беше исклучена поради отстапување од европските вредности и принципите на владеење на правото, ФПО досега беше членка на екстремно десничарската групација Идентитет и демократија (ИД), предводена од францускиот Национален собир (РН) на Марин ле Пен, додека АНО по минатомесечните Евроизбори ја напушти либералната група „Да ја обновиме Европа“, откако беше обвинувана од своите дотогашни сестрински партии за „скршнување в десно“ и за промоција на конзервативни и евроскептични ставови.

Според најавата, новата група Патриоти за Европа ќе има за цел „да ги преобликува институциите на ЕУ“ и да го „промени на пристапот“ на Унијата кон миграцијата, зелените политики и војната во Украина.

Извори од Фидес посочуваат дека кон групата ќе се приклучат „повеќе партии“, но не посочија конкретни имиња. Унгарски медиуми посочуваат дека кон Патриоти за Европа би можела да се приклучи и десно популистичката и националистичка партија Лига на италијанскиот вицепремиер и министер за инфраструктура и транспорт Матео Салвини, додека чешкиот весник „Новинки“ објави дека членка на групата би можела да стане и левата националистичка и популистичка партија Насока – Социјална демократија (СМЕР-СД) на словачкиот премиер Роберт Фицо, која беше суспендирана од Партијата на европските социјалисти (ПЕС) и групата Прогресивна алијанса на социјалистите и демократите (СД) поради формирањето Влада со екстремно десничарската Словачка национална партија (СНС).

Шпекулаците за можноста за пристапување на партијата на Салвини кон Патриоти за Европа се подгреаја откако само неколку часа по промоцијата на новата група, Лигата ја поздрави иницијативата оценувајќи ја како „нова алтернатива за борба против деструктивната левица“.

- Сакаме да го зголемиме опсегот на силна, патриотска и кохезивна група, која ќе се спротивставува на тајни договори, се наведува во соопштението на Лигата.

Партијата посочува дека со ова се оствариле надежите на Салвини за „обединување на европските патриоти“, како и дека таа со години работи на здружување на „што е можно повеќе партии, кои имаат за цел да изградат поинаква ЕУ без левичарите кои ја уништија Европа во последниве години“ и кои нема да го поддржат реизборот на Урсула фон дер Лајен на функцијата на претседателка на Европската комисија.

- Соочени со ароганцијата на Брисел, кој се однесува како ништо да не се случило по гласањето на граѓаните и наместо да го чекаме исходот од француските избори потребно е повеќе од кога било да се обединат силите на оние кои сакаат да ја променат Европа и да понудат алтернатива на деструктивната левица, се додава во соопштението на Лигата.

Салвини изминативе денови остро го критикуваше договорот меѓу ЕПП, социјалдемократите и либералите за поделба на водечките функции во ЕУ, нарекувајќи го „државен удар“.

Извори во Лигата засега децидно ниту ги потврдуваат, ниту ги негираат шпекулациите за пристапување кон Патриоти за Европа, изјавувајќи само дека од претходно биле информирани за нејзиното формирање, што се толкува дека можеби партијата добила покана да биде една од нејзините основоположници, но не го прифатила тоа.

Како потенцијален член на Патриоти за Европа се посочува и германската десно популистичка Алтернатива за Германија (АФД), која неколку недели пред Евроизборите беше исклучена од групата ИД, по изјавите на носителот на нивната изборна листа Максимилијан Кра дека сите припадници на нацистичката Ес-Ес единица за време на Третиот Рајх не треба по автоматизам да се квалификуваат како воени злосторници, како и по скандалите за соработка на истакнати партиски членови со руските служби.

По изборите АФД го исклучи Кра од освоите редови, со идеја да побара повторен прием во ИД, но по ставот на групата дека нема да прифатат назад партија која еднаш била исклучена, германските десничари најавија формирање сопствена група во Европскиот парламент. Иако, промоцијата на таа група неофицијално беше најавувана за минатата недела, тоа не се случи, па сега се посочува можноста АФД да се приклучи кон Патриоти за Европа.

Портпаролката на германската партија, Алис Вајдел во коментар на формирањето на новата група на Орбан изјави дека „тоа отвора нови можности за АФД да соработува со другите партии“, не прецизирајќи дали тоа значи дека се подготвени за пристапување кон групацијата, туку само нагласи дека партијата „се уште не донела одлука за зачленување во некоја група“.

АФД има блиски односи со ФПО, кој лобираше за нејзино враќање во нивната поранешна заедничка група ИД, но Орбан има резерви кон германската партија, оценувајќи дека е нејасно дали таа е „за или против Европа“.

Инаку, група во Европскиот парламент може да формираат најмалку 23 пратеници, кои при тоа мора да доаѓаат од најмалку една четвртина од земјите членки на ЕУ или во сегашниот случај од најмалку седум.

Засега е неизвесно дали Патриоти за Европа ќе го исполни овој услов за официјално да добие статус на посебна група, па ако тоа се покаже за потребно, можно е Орбан „да замижи“ во однос на резервите кон АФД и таа да стане дел од блокот на Фидес, ФПО и АНО.

Од друга страна по исклучувањето на АФД, истапувањето на ФПО и можното преминување и на други нејзини членки кон Патриоти за Европа, ИД се соочува со опасност повеќе да не го исполнува услов да постои како посебна група и да се распадне. ИД во моментов има 52 европратеници од осум земји, од кои 30 се од францускиот Национален собир (РН) на Ле Пен.

притисни ентер