Минатата недела земјава доби покана од ЕУ за подготовка на патоказите за владеење на правото и за реформа на јавната администрација за отворање на преговорите по Кластерот 1 – „Фундаментални вредности“, но сличното писмо до Албанија беше блокирано од страна на Грција, јави дописникот на МИА од Брисел.
Извори во Советот на ЕУ за „Еурактив“ потврдија дека Албанија не ја добила поканата, затоа што Атина одбила да го поддржи барањето од Комисијата за отворање на преговорите по поглавја со Тирана.
Според истите извори, Грција го образложила својот став со изразување резерви околу почитување на принципите на владеењето на правото во Албанија, посочувајќи го случајот приведувањето на кандидатот за градоначалник на албанскиот град Химера, Фреди Белери, кој е припадник на грчкото малцинство во земјата. Дополнително, Грција посочила и на проблеми со имплементацијата на некои закони поврзани со правата на сопственост на припадниците на грчкото малцинство во Албанија, како и околу спроведувањето на пописот во земјата, при што според Атина, некои етнички Грци „не биле прашани за верска припадност или мајчиниот јазик“.
- Атина не ја затвора целосно вратата, но има некои прашања што треба да се решат. Како што стојат работите, процесот не може да продолжи, посочија изворите во Европскиот совет, додавајќи дека Албанија мора да покаже „креативност“ за да се реши кризата со Белери.
Белери беше уапсен на два дена пред локалните избори во Албанија во мај годинава под сомнеж за „купување гласови“. Тој победи на изборите во Химара во јужна Албанија со тесно мнозинство како кандидат на опозициската коалиција, но не можеше да ја преземе функцијата градоначалник поради неговото приведување.
Грција побара албанските власти да му дозволи да положи заклетва, оценувајќи го неговото апсење како „политички и етнички мотивирано, на што Влада во Тирана одговори дека „не може да се меша во судските постапки“.
Поранешниот албански претседател и премиер и актуелен опозициски лидер Сали Бериша, кој и самиот соочува со кривична истрага, обвини дека полицијата и Обвинителството „го организирале апсењето“ Белери, посочувајќи дека овој случај ја довел Албанија во конфронтација со Грција и наглото влошување на билатералните односите.
Албанскиот премиер Еди Рама од своја страна изјави дека нема надлежност во случајот и не може да се меша во работата на правосудството на кој било начин.
- Ова не е дебата меѓу владите на Албанија и Грција, затоа што се работи за правдата, а тоа е во рацете на правосудниот систем, изјави Рама.
Противниците на Рама обвинуваат дека зад целиот случај има и бизнис интереси, бидејќи, според нив, албанската Влада сака да ја задржи контролата врз издавањето градежни дозволи во Химара, која е популарна туристичка дестинација и има профитабилен пазар со недвижности.
Грција ја блокира Албанија на нејзиниот пат кон ЕУ поради билатерален спор
Грција го блокира писмото од 27-те земји-членки до Комисијата на ЕУ за отворање на првите пет поглавја од пристапниот процес, потврди извор за Еурактив, додавајќи дека Атина врши притисок врз Тирана да покаже „креативност“ за да се реши тековната билатерална криза.
Тензиите меѓу Грција и Албанија се од мај кога Фреди Белери, етнички грчки кандидат за градоначалник, беше уапсен два дена пред локалните избори под сомнение за купување гласови.
Тој победи на изборите во Химара во јужна Албанија со неколку гласови, но не можеше да положи заклетва како градоначалник поради апсење и покрај апелите да му биде дозволено да ја положи заклетватас или да му се намали казната за друга безбедносна мерка.
Атина постојано ја повикува Албанија да му дозволи да положи заклетва, нарекувајќи ја одлуката политички и етнички мотивирана. Албанската влада соопшти дека не може да се меша во судските постапки и дека правосудниот систем мора да го следи својот пат.
Според изворот на Еурактив, Атина истакнува неколку прашања поврзани со владеењето на правото, како што е случајот Белери и спроведувањето на некои закони поврзани со албанското грчко малцинство, како што се имотните права. Истиот извор истакна дека проблем има и во пописот што во моментов се спроведува, бидејќи имало пријавени случаи каде на припадниците на грчкото малцинство не им биле поставувани прашања за религија или јазик.
„Атина не ја затвора вратата (за пристапувањето во ЕУ), но има некои прашања што треба да се решат. Како што стојат работите веќе три недели, процесот не може да продолжи“, рече изворот.
Тој нагласува дека албанската страна мора да покаже „креативност“ за да се реши кризата со Белери.
Атина бара да му се дозволи да биде инаугуриран како градоначалник бидејќи тоа е административна одлука што може да ја донесе албанската влада, а не судска – а потоа независното судство да ги носи своите одлуки.
Критичарите во Атина рекоа дека има деловна мотивација зад ситуацијата, што сугерира дека албанската влада сака да ја задржи контролата врз градежните дозволи издадени во Химара, популарна летна дестинација со профитабилен пазар на недвижности, што го прави Белери, кој го претставува грчкото малцинство и албанското опозицијата, политичка закана, која Тирана ја негира.