Глас за Македонија: Шест принципиелни барања за Изборниот законик

Дел од овие забелешки се дадени и од OBSE/ODIHR, но едноставно не се почитуваат. 

По одржаната конференција на 17.09.2019 партиите:

Глас за Македонија, Единствена Македонија, Левица, МААК, Подем, Работничка земјоделска партија, ТМРО и ФРОДЕМ, од кои некои и сега имаат неколкукратно поголем рејтинг, од полно парламентарни кои се дел од двете големи коалиции, го објавуваат следното заедничко соопштение и испорачуваат шест принципиелни барања во врска со Изборниот законик и условите за "фер и демократски" избори:

1. Бараме изборен модел со една изборна единица, без долен праг и отворени листи. Донтовиот модел може да биде заменет со Сант Лаговиот, кој дава мала предност на средните партии, за разлика од првиот кој исклучиво ги фаворизира големите. На овој начин ќе се овозможи да бидат претставени и повеќето од 100.000 граѓани кои во сегашниве услови, иако гласаат, не добиваат ниту еден свој пратеник. Тоа ќе отвори простор за вистинска парламентарна демократија и ќе ги отстрани непринципиелните предизборни коалиции кои во полно земји се укинати со закон.

2. Бараме сумата од 4.7 милиони евра буџетски пари за финансирање на партиите, непримерена за мала и сиромашна земја, да се преполови. Сегашната легислатива го базира финансирањето во 100% на база на претходните изборни резултати. За какви фер услови тогаш станува збор? Во нова трка, се оди од иста стартна позиција. Самостојните, вон парламентарни партии бараат да, одредени финансии, (за скромно одржување и функционирање), бидат распределувани и за нив. Бараме, наместо како досега 70% /30% (првите според бројот на освоени мандати, а вториот процент за партии кои го минале прагот од 1% на изминатите избори), распределбата да биде следна: 40% за освоените мандати, 30% да остане за оние кои го минале прагот од 1% и 30% за вон парламентарните партии. Сумата од 280.000 евра која годишно им се исплаќа само на големите парламентарни партии за аналитички центри, да се распределува на сите кои имаат такви центри во статутите.

3. Иако во Изборниот законик се зборува за "избалансирано медиумско покривање"сите членови подолу во Законот го демантираат овој став. Бараме сосема еднаков пристап до Јавниот сервис, но и до телевизиите со национална концесија. Вторите обавуваат општествена дејност која подлежи на истите закони за медиуми. Оној срамен однос 40/40/10/10, да биде заменет со 30/30/20/20. Бараме и ограничување на бројот и минутажата на платеното рекламирање. Бараме повеќе дебати, со избалансирано учество на сите партии и вкрстување на аргументите на парламентарните со вон парламентарните партии.

4. Бараме скромни кампањи, без непотребни билборди, свирки и журки со естрадни ѕвезди, пренесување на граѓаните со платени автобуси од град во

град. Бараме да се покаже одговорност кон парите на граѓаните. Кампањите, по примерот на развиените, а богати земји, да се базираат повеќе на дебати каде граѓаните ќе бидат изложени на вкрстени аргументи, а не на гламурозна пропаганда платена од нивниот џеб.

5. За да се избегнат изборните измами, бараме биометриско идентификување на гласачот, перфорирано изборно ливче и бар код читач на ливчињата, со што би се избегнал таканаречениот бугарски воз. Бараме копија од записниците да добие секоја партија, а во кутиите да може да се изврши увид во одреден временски рок по изборите. Исто така бараме, нашите набљудувачи да бидат покриени со буџетски средства, како што се оние од администрацијата и од големите партии. Тие имаат исти трошоци. Бараме и зголемување на казните за извршена и докажана изборна измама, како и исклучување на партијата која мамела, од изборната трка.

6. Бараме нашите иселеници да гласаат електронски.

Дел од овие забелешки се дадени и од OBSE/ODIHR, но едноставно не се почитуваат. Бараме промени во насока на вистинска демократизација на општеството, бараме да не бидеме вечно заробени во двопартизам кој е извор на сиромаштија, корупција и чист клиентелизам.

Глас за Македонија

Како врз граѓаните влијаеше кампањата за претседателските и парламентарните избори?

Во фото-финишот на изборната кампања, колкаво влијание имаше таа врз одлуката на граѓаните за кого би го дале својот на 8ми мај и дали им се допадна начинот на кој што кандидатите ги презентираа своите програми пред нив? 

Ова е прашањето кое екипата на Канал 5 им го постави на граѓаните.

Дел од нив оценија дека кампањата била добро искористена, иако својата одлука за кого би гласале ја донеле уште пред нејзиниот почеток.

- Ми се допадна и многу беше фино и немаше никакви проблеми.Па треба да се направи промена, претседател да има за сите луѓе во државата, нема врска кој ќе биде само да биде како што треба за сите.

- Добро е искористена кампања како кампања има и позитивни и негативни страни. Воглавно е добро во однос на други некои збиднувања во светот овдека е сосема мирно. Па кампањата не влијае многу кај луѓето сите си се определени уште пред тоа.

- Сосема нормално. Дали ќе влијае врз вашиот глас? Не пошто знам за кого ќе гласам.

Сепак има и такви кои сметаат дека наместо за претставување на реални проекти, кампањата била користена за меѓусебни обвинувања и дека тоа нема да влијае врз нивната конечна одлука.

- Во ништо не верувам, што да ти се допадне од лошите доаѓаат уште полоши.

- Кампањата е досадна и сувишна не знам овие партиите што се замислуваат, јас мислам не влијае на никој тоа.

-По фаците или по програмите кои што ги немаат, по што?

- Не гласам и не сакам да гласам нема за кого да ви кажам искрено едните проверени, вториве и тие се мењаваат 30 години, што ќе гласам.

Инаку, на првиот круг на претседателските избори своето право на глас го искористија 905.958 граѓани, односно излезноста изнесуваше речиси половина.

Уште една сообраќајна несреќа со смртни последици

Уште еден живот прерано згасна на македонските патишта.

39 годишен скопјанец со своето семејство околу 3ч по полноќ излетале од од автопатот Кочани-Штип со возило Рено Лагуна кое го управувала сопругата. Таа и двете малолетни деца биле хоспитализирани со повреди. Ова се случи само два дена откако на патот Радовиш – Штип во несреќа загинаа уште две лица на 27 и 49 годишна возраст.

Периодот од април до август е најризичен, а тоа го потврдуваат статистиките со години наназад велат универзитетските професори за безбедност во сообраќајот, па очекувањата се дека така ќе биде и годинава, со висок ризик за трагични последици...

Во овој период од годината сообраќајот станува се поинтезнивен, а со тоа се интензивираат и сообраќајните незгоди, за жал и смртните последици од истите..

Елементите на пат, патната околина, непочитување на сообраќајни знаци, возење брзо и под дејство на алкохол, несоодветна сигнализација се само дел од ризик факторите. Професорот Зоран Јошевски смета дека ние како држава немаме системски пристап кон безбедноста во сообраќајот и дека не знаеме што се случува во истиот. Според него, репресивните мерки се во ред, но недостасуваат превентивните, како и системските промени.

-Ние сите чекаме да заврши годината, аха, ни се случија 130 загинати во сообраќајни незгоди, толку сообраќајни незгоди и врз основа на тоа влечеме статистики, аха, подобри сме за три проценти, за пет проценти, но оној кој изгубил близок свој во незгода, воопшто не му значи дали безбедноста се влошила или подобрила за 2 или 3 проценти. Ние треба да ги пресретнеме сообраќајните незгоди, врз основа на одредена, констатирана фактичка ситуација да видиме што ни се случува и кои ни се аномалиите дури и на локално ниво, доле да се спуштиме, секоја од општините има свои карактеристики, различни проблеми има, на пр. имаме општини каде што алкохолот ни е стварно проблем, а имаме општини каде брзината ни е поголем проблем и тука треба да се реагира превентивно.

Допрва доаѓаат и матурските прослави, па многу од допрва полнолетните, а и оние кои се уште се малолетни и без возачки ќе седнат позади воланот, од МВР апелираат до родителите на совесност.

-Прво станува збор за неискусни возачи, а исто така знаеме дека на тие прослави се консумира алкохол и се разбира кога се консумира алкохол не смее да се управува возило. За жал имаме многу санкции за возачи кои управуваат возило без положен возачки испит, најчесто малолетници кои добиваат автомобил од своите родители. Правејќи му ќејф на своето дете можете да го однесето во трагични последици,- - Тони Ангеловски – Портпарол на МВР.

Во меѓувреме со потоплото време на улиците се враќаат и мотоциклите, велосипедите и тротинетите кои дополнително го прават сообраќајот предизвикувачки, па од МВР апелираат на севкупна претпазливост. А, веќе денеска, во Охрид беше прегазен велосипедист кој е со тешки повреден пренесен во болница...

Аналитичарите сметаат дека оваа кампања не донела ништо ново за гласачите

Спротиставени концепти и ветувања кои во реалност тешко дека би се оствариле. Вака дел од аналитичарите гледаат на изборната кампања за двојните избори.

Аналитичарот Благојче Атанасовски вели дека ветувањата се големи, од независно судство и ефикасна администрација, до капитални и инфраструктурни проекти, но неиздржливи за кондицијата на македонскиот буџет.

-Што се однесува до програмите на политичките партии мислам дека тие се едни те исти преповторени во измнитатите 30 години на македонската повеќепартиска независна демократија од аспект дека сите ветуваат независно судство, независна и ефикасна администрација, и секогаш кога ќе заврши четиригодишниот мандат без разлика дали станува збор за СДСМ или ВМРО ДПМНЕ гледаме дека ни 20-30 проценти од програмите не се исполнети односно тоа ни укажува дека даваат тотално нереални ветувања,- изјави – Благојче Атанасовски – Аналитичар .

Според комуникологот Бојан Кордалов вториот дел од кампањата остава впечаток како да е се решено во првиот круг од претседателските избори. Сепак кај граѓаните вели, големи се очекувањата дали ќе ги исполнат дадените ветувања.

-Видовме една кампања во вториот круг во која се препушти се како да е однапред познато, како целиот исход однапред да се знае, што во одредена мера е очекувано, меѓутоа во 21 век е, дигитализација, се стои и се се памети а влогот е навистина голем и она што се ветуваше во двата кампуса ќе треба да се направи особено од оние што треба да ја направат идната влада,- изјави – Бојан Кордалов – Комуниколог.

Ниту оваа изборна кампања не помина без провокации и меѓусебни обвинувања и кај македонскиот и кај албанскиот политички кампус. И Атанасовски и Кордалов се согласуваат дека иако се потпишаа кодекси за фер избори, на крајот на денот преовладувала негативната кампања која нема им да донесе глас повеќе на контото на партиите.

-Тоа значи само оцрнување на противникот, еден вид на задоволување на сопственото гласачко тело, а не придобивање плус гласови од неопределените. Мислам дека неопределените гласачи сакаат да слушнат многу позитивни работи доколку би го дале својот глас,- изјави – Благојче Атанасовски – Аналитичар.

-Политичките партии, особено оние што водеа масовна црна кампања си ја научија лекцијата. Се надевам дека ќе имаат шанса да се предомислат ипоправат во иднина а тоа е дека црната кампања не носи добивка. Тоа е дека црната кампања и заплашувањето ако се променат работите дека ќе настане потоп не даваат резултати. Единственото нешто кое ги врзува луѓето, граѓаните, всушност е надежта, е ветувањето дека нешто ќе направите подобро во интерес на граѓаните и ставање на луѓето во прв план,- изјави – Бојан Кордалов – Комуниколог .

Изборната кампања која започна со првиот круг на претседателските избори, а потоа и за парламентарните, по повеќе од еден месец завршува вечерва на полноќ.

притисни ентер