Свет

ЕУ: Или трговски договор за Брегзит за 48 часа или се повлекуваме

Доколку не се постигне компромис во следните 48 часа, ЕУ ќе се повлече од трговските преговори за Брегзит.

Главниот преговарач на ЕУ, Мишел Барние, остро го предупреди својот британски колега Дејвид Фрост пред разговорите што ќе се одржат во Лондон викендов.

Ултиматумот на Барние изврши притисок врз веќе нестабилните односи меѓу двете страни. Во вторникот, на 24 ноември, Барние преку видео конференција со Фрост изјави дека понатамошните преговори се бесмислени доколку Велика Британија не сака да постигне компромис за нерешените прашања. Остануваат само 35 дена до крајот на преодниот рок и Брисел се надева дека ќе изврши притисок врз британскиот премиер Борис Џонсон за решавање на преостанатите прашања. Но, ултиматумот може да ги охрабри тврдите ториевци кои продолжуваат да ги поддржуваат зборовите на премиерот дека „ниту еден договор не е подобар од лошиот договор“.

Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во средата рече дека ЕУ е подготвена да биде „креативна“ во постигнувањето договор со Велика Британија, но призна дека не може да каже „дали на крајот ќе се постигне договор“. „Ќе сториме се што е во наша моќ да постигнеме договор.Подготвени сме да бидеме креативни, но не сме подготвени да го доведуваме во прашање интегритетот на единствениот пазар, главната заштита на европскиот просперитет и богатство “, рече фон дер Лајен.

Таа рече дека правните текстови за судска координација, социјално осигурување, трговија и услуги се скоро финализирани. Но, трите прашања што се уште се отворени „можат да направат разлика помеѓу договор и без договор“, рече таа. И тие три главни пречки остануваат: риболовот, државната помош и управувањето со договорот по 31 декември, кога Велика Британија престанува да биде дел од Европската царинска унија.

И британската страна не сака да го допре прашањето за нејзиниот интегритет. Затоа, проблемот со квотите за риболов е секогаш отворен. Фон дер Лајен рече дека на риболовните заедници им треба „предвидливост“ од година во година за пристап до британските води бидејќи Даунинг стрит сака да преговара за годишни уловувања на британските мориња со можност за блокирање на пристапот.

Во меѓувреме, Канцеларијата за буџетска отчетност (ОБР) соопшти дека Брегзит може да го намали БДП за 2 проценти следната година како резултат на економското влијание на вирусот, а доколку нема договор. Тоа би резултирало со повеќе од 300.000 загуби на работни места во текот на една година (0,9 проценти) на над уште еден милион луѓе за кои се очекува да бидат невработени поради пандемијата, пишува „Тајмс“

Финансискиот сектор, кој е изоставен од трговските преговори, е во криза. Дејвид Швимер, извршен директор на лондонската берзанска група, изјави за ФТ дека европскиот финансиски сектор е на „врв на несигурност“, бидејќи регулаторите и банките се обидуваат да го спречат најостриот ефект на Брегзит. ЕУ ги отфрли предлозите на Велика Британија да вклучи детално поглавје за финансиските услуги, опфаќајќи прашања како регулаторната соработка, во кој било трговски договор, тврдејќи дека тоа може да се претвори во британски обид да го задржи пристапот на пазарот преку ,,задна врата”.

Загрижена дека Велика Британија ќе бара начини да ги зачува придобивките од единствениот пазар, ЕУ инсистира на тоа идните односи да се засноваат на правата за пристап до пазарот, познати како одлуки за еквивалентност, кои секоја страна ќе ги додели еднострано.

Тоа е систем што блокот го користи со другите финансиски центри како што се Њујорк и Сингапур. Но, Брисел сè уште не објави каква одлука за еквивалентност може да очекува со Лондон.

Регион

Солзи, цвеќе и прекината ТВ програма- годишнина од масакрот во училиште во Белгград

Родителите на децата кои загинаа пред точно една година во пукање во основното училиште „Владислав Рибникар“ во Белград утрово пристигнаа пред училиштето.

Таму положија цвеќе и запалија свеќи во спомен на убиените деца и училишниот чувар.

Во масовното убиство кое тринаесетгодишникот го започна на 03.05.2023 година во 08.41 часот, убиени се: Мара Анѓелковиќ, Бојана Асовиќ, Ангелина Аќимовиќ, Ана Божовиќ, Адријана Дукиќ, Ема Кобиљски, Катарина Мартиновиќ, Софија Негиќ, Андрија Чикиќ и Драган Влаховиќ.

Во 08:41 часот пред училиштето се огласија сирените. Истовремено, со прекин на програмата, медиумите во Србија одбележаа едноминутно молчење во спомен на загинатите.

Српскиот претседател Александар Вучиќ положи цвеќе во училиштето „Владислав Рибникар“ на годишнината од убиството на деветте ученици и чуварот на училиштето.

„Пред точно една година осамна последното училишно утро за нашите девет ангели и човекот кој се грижеше за нив. Помина една година од невидената трагедија која остави неизбришлива лузна на душата на целата земја, но болката, неверувањето и огромната тага не поминаа“, напиша Вучиќ на Инстаграм.

Тој додаде дека зад бесмислениот чин кој за миг згасна животи, иднини и соништа, се крие празнина, но и страшно предупредување до целото општество да ги заштити своите деца со сите сили од секакво зло, опасност и придружба.

„Ние сме врзани со нивните соништа и со сето она што можеа да станат. Ајде да направиме сѐ за да се издигнеме како земја по овој ужас што нè снајде. Изразувам искрено и најдлабоко сочувство до семејствата на загинатите. Нека почиваат во мир. “ напиша Вучиќ.

Седмоодделенец на ОУ Владислав Рибникар во Белград К.К. со пиштол пукал кон обезбедувањето на училиштето, наставничка и учениците. Осум ученици и работник од обезбедувањето загинаа на лице место, додека тешко ранетата девојка Анџелина Аќимовиќ подоцна им подлегна на повредите. Малолетникот сам повикал полиција и се предал. Приведени се и неговите родители.

Веста за пукањето во Врачар, во училиште во центарот на Белград брзо се прошири и ги вознемири граѓаните на Србија. Родителите, пријателите на децата кои одат во ова училиште почнаа да се собираат пред влезот за да дознаат нешто за нивните деца. За жал, на 3 мај некои од родителите ја добија трагичната вест дека нивното дете е убиено.

Во наредните денови влезот на училиштето стана збирно место каде граѓаните им оддадоа почит на жртвите, палеа свеќи, носеа цвеќиња, играчки и оставаа пораки за убиените. Медиумите во регионот и светот ги прекинаа своите програми и известуваа за овој настан.

Српското општество беше во состојба на шок, а потоа следната ноќ, меѓу 4 и 5 мај, се случи ново масовно убиство во Дубона и Мали Орашје, каде исто така беа загубени млади животи.

Учебната година заврши порано, а почетокот на новата беше во спомен на убиените деца.

По повод првата годишнина од масовното убиство, Основното училиште Владислав Рибникар на својата веб-страница објави In Memoriam посветен на повредените ученици и работникот од обезбедувањето.

„Кога првпат дојдоа во Рибникар, како првачиња, беа љубопитни и горди да почнат со училиште. Потоа им ветивме дека ќе ги учиме и ќе ги образуваме. Ветивме дека ќе ги испратиме од Рибникар како тинејџери, безбедни, слободни и подготвени за она што ги чека до крајот на нивниот живот. Ветивме дека ќе ги чуваме. И ние ги научивме. И ги задржавме. Не ги спасивме. Ве молиме простете ни што не можевме да го исполниме ветувањето...“, се наведува меѓу другото на веб-страницата на училиштето.

По повод годишнината од масовното убиство беше организирана програмата Будење која треба да го означи почетокот на повеќеслоен процес на меморирање во спомен на жртвите. Недела на сеќавање ќе биде организирана во сите училишта во Србија од 7 до 10 мај.

Македонија

Силна соларна бура ја погоди Земјата, за утре се најавува уште една експлозија

Сончева бура ја погоди Земјата порано од очекуваното и сега се засилува. Ова го објави Центарот за следење на вселенското време при рускиот институт за применета геофизика.

Според податоците, геомагнетната бура се очекувало да биде од категоријата Г2, која е со умерен интензитет, но утрово таа се засилила до категорија Г3, што е силен интензитет.

На 30 април и 1 мај биле регистрирани моќни соларни изливи.

Сончевите блесоци се поделени во пет класи според јачината на рендгенското зрачење - најслаби се класата А, а потоа следат B, C, M и X.

Сончевите блесоци се моќни експлозии во сончевата атмосфера кои испраќаат соларна плазма во вселената. Облаците од оваа плазма можат да предизвикаат геомагнетни бури кога ќе стигнат до Земјата.

- Две коронални експлозии го погодија магнетното поле на Земјата на 2 мај. Поединечно, ударот беше мал, но предизвика силна геомагнетна бура од класата Г3 со поларници далеку на југ. Се очекува уште една коронална експлозија да го погоди магнетното поле на Земјата на 4 мај, објави порталот Space Weather.

Македонија

Репортери без граници: Македонија со најголема медиумска слобода во регионот

Иако новинарите не работат во непријателско опкружување, раширените дезинформации и недостатокот на професионализам придонесуваат за опаѓање на довербата на општеството во медиумите, што ги изложува независните медиуми на закани и напади.

Понатаму, владините функционери имаат тенденција да имаат лоши и понижувачки ставови кон новинарите, се наведува во извештајот на организацијата „Репортери без граници“.

Медиумски пејзаж

Иако телевизијата е доминантен извор на информации, онлајн медиумите играат важна улога. Сепак, мора да се направи разлика помеѓу професионални онлајн редакции кои вработуваат новинари и објавуваат оригинална содржина, и поединечни портали кои вршат плагијат и копираат содржина. Исто така, постои голем јаз помеѓу употребата и довербата: најгледаните ТВ станици имаат низок индекс на доверливост.

Политички контекст

Целокупното опкружување останува поволно за слободата на печатот, но владините агенции не се многу транспарентни и критичкото новинарство е сè повеќе подложно на напади. Поради силната политичка поларизација, медиумите можат да бидат под притисок на властите, политичарите и бизнисмените и на национално и на локално ниво. Двете најголеми партии (на власт и во опозиција) создадоа паралелни медиумски системи врз кои го вршат своето политичко и економско влијание. Јавниот радиодифузен сервис нема уредувачка и финансиска независност.

Правна рамка

Додека уставот ја гарантира слободата на говорот и забранува цензура, земјата бавно го усогласува законодавството за медиумите со стандардите на Европската унија, на која има намера да и се придружи. Процедурите на SLAPP служат како инструменти за заплашување и притисок врз независните медиуми. Осудата за клевета, во 2023 година, на медиумот IRL за нејзината истрага од општ интерес постави опасен преседан. Новиот закон со кој повторно се овластуваат националните и локалните власти да се рекламираат во медиумите во приватна сопственост, ја зголеми загриженоста за можното поврзано ширење на влијание.

Економски контекст

Иако одредени видови медиумска концентрација се забранети со закон, редакцијата на некои од главните ТВ канали е изложена на економски притисоци од нивните сопственици. Државното финансирање е ограничено и нетранспарентно, а независните медиуми во голема мера се потпираат на донаторите. Странските грантови засновани на проекти придонесуваат само за опстанок, но не и за понатамошен развој. Новинарството е многу несигурна професија. Некои медиуми се подложени на влијанија од страна на маркетинг агенциите.

Социокултурен контекст

Иако не постојат јасни ограничувања во социјалната и културната средина кои влијаат на слободното новинарство, социјалните медиуми и дигиталната сфера генерално го фаворизираат ширењето на дезинформации и сајбер-закани. Во комбинација со ниските професионални стандарди, тие придонесуваат за намалување на довербата на јавноста во медиумите и го отвораат патот за напади врз новинари врз основа на пол, етничка припадност или религија.

Безбедност

Новинарите често се мета на вербални напади. Под изговор за заштита на државните тајни и личните податоци, тие можат да бидат изложени на судски притисок и произволни правни постапки. Сепак, судовите имаат тенденција да ја поддржуваат слободата на печатот и да ги штитат новинарите. Во главниот град беше назначен специјален обвинител кој ќе ги води случаите на напади врз новинари, а се разгледува и отворањето на слични канцеларии низ целата земја.

притисни ентер