Долго очекуваниот бугарски воен авион Ф-16 е приземјен веднаш по пристигнувањето - Канал 5

Долго очекуваниот бугарски воен авион Ф-16 е приземјен веднаш по пристигнувањето

Бугарија го доби својот прв борбен авион Ф-16 Блок 70 на почетокот на април 2025 година, преземајќи важен чекор во модернизацијата на своите воздухопловни сили.

Долго очекуваниот бугарски воен авион Ф-16 е приземјен веднаш по пристигнувањето

Сепак, за време на тестовите за летот што следеа по слетувањето на воениот аеродром Граф Игнатиево, откриен е технички проблем што во моментов го спречува авионот да полета. Ова неочекувано одложување предизвика загриженост и покрена прашања во врска со логистичката поддршка и квалитетот на подготовката за прием на новиот авион, објави Телеграф.

Неуспех за време на тестирањето - што тргна наопаку?

Според генерал-мајор Николај Русев, командант на бугарските воздухопловни сили, дефект во еден од системите е откриен за време на тестовите за летање кои се дел од процесот на прифаќање на авионот. Проблемот е идентификуван откако воениот авион слетал во Бугарија, но не е јасно дали дефектот се случил за време на летот или по слетувањето. Генералот Русев нагласи дека откривањето на овој проблем не значи дека авионот е неисправен, туку дека тоа е дел од ригорозна постапка за инспекција пред официјалното прифаќање во оперативна употреба.

За време на тестовите во летот, секој систем во новиот Ф-16 поминува низ серија проверки, вклучувајќи ги карактеристиките на летот, навигацијата и комуникациите. Во оваа фаза беше идентификуван проблем со системот, поради што авионот привремено беше приземјен. Русев нагласи дека дефектот не е резултат на производствена грешка, туку дел од техничка евалуација што вклучуваше тестирање на сите системи во реални услови.

Според информациите од бугарското Министерство за одбрана, авионот ќе остане на аеродромот Граф Игнатиево додека не се испорача соодветниот резервен дел. Само тогаш тест летовите ќе продолжат да ја проверуваат исправноста по поправката.

Иако е модерен, високоперформансен борбен авион, F-16 Block 70 моментално се соочува со проблем што можеше да се избегне. Димитар Стојанов, поранешен министер за одбрана и сегашен советник на претседателот за одбрана, кој е и воздухопловен инженер, објасни дека авионот во моментов не може да лета бидејќи еден од клучните уреди е расипан. Потребниот дел не е достапен во Бугарија, бидејќи не бил вклучен во оригиналниот пакет за испорака за да се намалат трошоците за договорот.

Стојанов нагласи дека сегашниот проблем можел да се избегне доколку била прифатена понудата од „Локид Мартин“, која гарантирала постојана достапност на резервни делови. Наместо тоа, Бугарија избра поевтина опција, што доведе до недостиг на важни компоненти. Бугарското Министерство за одбрана веќе започна преговори со САД за да обезбеди брза испорака на резервни делови и продолжена поддршка во текот на целиот животен циклус на авионот.

Оваа ситуација предизвика дебати меѓу воените аналитичари и бугарската јавност. Некои експерти сметаат дека таквите заштеди биле неоправдани, со оглед на стратешката важност на новите борбени авиони за одбранбените способности на земјата. Аналитичарот Иван Димитров истакнува дека Бугарија, како членка на НАТО на источното крило, треба да избегнува компромиси што би можеле да ја загрозат оперативната подготвеност.

Компаративни искуства и логистички предизвици

Вреди да се напомене дека бугарскиот Ф-16 доаѓа од истата производствена линија како и авионот за словачките воздухопловни сили. Словачка во април доби два авиони од ист тип, но не пријави никакви проблеми со нивното работење, што го поставува прашањето дали проблемот со бугарскиот авион е резултат на случајни околности или на специфичен логистички пристап за време на приемот.

Земји како Полска и Романија, кои исто така користат Ф-16 како дел од нивните воздухопловни сили, инвестираа значителни ресурси во дополнителни пакети за поддршка и резервни делови. На пример, во Полска, договорите со „Локид Мартин“ вклучуваат континуирана техничка поддршка и брз пристап до резервни делови, со што се намалува ризикот од долгорочно приземјување на авионите.

Бугарската јавност е поделена околу моменталната ситуација. Додека некои веруваат дека заштедата на резервни делови е оправдана со оглед на трошоците, други нагласуваат дека функционалноста на воздухопловот мора да биде приоритет.

Што може да научи Бугарија?

Додека чека испорака на резервниот дел, Ф-16 Блок 70 останува заземјен на аеродромот Граф Игнатиево. Министерството за одбрана најави преглед на логистичката поддршка за да се осигури дека идните авиони се соодветно опремени со резервни делови по приемот.

Генералот Русев нагласи дека Бугарија нема да прави компромиси во однос на техничките стандарди и дека авионот ќе биде прифатен само откако ќе бидат успешно завршени сите проверки. Се очекува искуството со првиот авион да влијае на начинот на кој ќе бидат примени преостанатите Ф-16 според договорот, со цел да се избегнат слични проблеми во иднина.

За Бугарија, воведувањето на Ф-16 во употреба не е само технолошко подобрување, туку и стратешка инвестиција во безбедноста и интероперабилноста со сојузничките сили. Додека не се реши проблемот со резервните делови, првиот бугарски Ф-16 останува приземјен, но се очекува дека со поддршка на САД и Локид Мартин, наскоро ќе биде оперативен. Доколку Бугарија поучи од ова искуство, следните авиони би можеле да бидат примени без слични пречки.

АД МЕПСО: Дефект и краткотраен испад на 110 киловолтната преносна мрежа

Во раните утрински часови дојде до дефект и краткотраен испад на 110 киловолтната преносна мрежа.

АД МЕПСО: Дефект и краткотраен испад на 110 киловолтната преносна мрежа

Причина за овој прекин се високите напони на 400 киловолтната мрежа во целиот регион, што го афектираше нашиот систем и го предизвика краткотрајниот испад на енергетските трансформатори 400 /110 киловолти во трансформаторски станици, информираат од АД МЕПСО.

-Станува збор за регионален и европски проблем со кои се соочуваат речиси сите преносни систем оператори поради нискиот транзит и конзум на електрична енергија во текот на ноќните часови и викендите во овој период од годината. Од настанување на испадот, екипите на АД МЕПСО експресно реагираа и за околу еден час по прекинот, нормализирано е напојувањето со електрична енергија во државата, соопшти АД МЕПСО.

Оттаму информираат дека нивните екипи продолжуваат да работат на целосно нормализирање на стабилноста на електроенергетскиот систем.

-Дополнително, вреди да се истакне дека систематично преку реализација на новите инвестиции во тесна соработка со соседните преносни систем оператори, се придонесува за зајакнување на стабилноста на системот, кој во минатото беше сериозно запоставен и неадекватно одржуван. АД МЕПСО и понатаму будно ја следи состојбата и се врши координација со преносните системи во регионот со цел да се обезбеди стабилност во системот и безбедност на корисниците со напојување со електрична енергија, посочуваат од АД МЕПСО.

Ноќеска поголемиот дел од државата краткотрајно остана без напојување со електрична енергија.

Пет лица загинаа во пад на два цивилни хеликоптера во Финска

Неколку лица загинаа во Финска откако два цивилни хеликоптера со пет патници се судрија во воздух и се урнаа, соопшти полицијата.

Пет лица загинаа во пад на два цивилни хеликоптера во Финска

Според плановите на летот, едниот од хеликоптерите превезувал две лица, а другиот три.

„Во несреќата загинаа неколку лица. Точниот број на жртви и идентитетот на патниците сè уште се утврдуваат“, соопшти финската полиција.

Меѓутоа, естонската јавна телевизија ERR, пренесена од ДПА, објави дека се верува дека сите пет патници загинале.

Несреќата се случила напладне во југозападна Финска.

Според истражителите, хеликоптерите патувале од естонскиот главен град Талин до финскиот аеродром.

Истражителите пронајдоа остатоци од два хеликоптера во шумска област северно од Турку.

Причината за несреќата останува нејасна.

Медиумите наведуваат дека патниците биле бизнисмени.

Очевидец интервјуиран од финскиот весник „Илталехти“ изјави дека видел како еден од хеликоптерите маневрира и го удрил другиот хеликоптер. /МИА

Вицегувернерката Нацевска на јубилеј на АЦИ Македонија

Народната банка спроведе реформи за развој на финансиските пазари со видливи резултати

Вицегувернерката Нацевска на јубилеј на АЦИ Македонија

„Народната банка посветено работеше во изминатиот период и спроведе значајни реформски процеси за поставување на домашните финансиски пазари. И во иднина, ќе остане активен двигател и поддржувач на реформските процеси за унапредување на домашните финансиски пазари, во тесна соработка со сите релевантни банкарски здруженија, државните институции и со останатите чинители на домашните финансиски пазари. Нашата цел е да создадеме посигурно, поефикасно и поконкурентно финансиско окружување, кое ќе го поддржи економскиот раст и ќе придонесе за просперитетот на нашата земја“. Ова беше посочено од страна на вицегувернерката Емилија Нацевска во поздравното обраќање на 30-тото јубилејно Годишно собрание на Здружението на финансиски пазари – АЦИ Македонија.

Домашните финансиски пазари се клучната алка во спроведувањето на монетарната политика, па затоа Народната банка уште од монетарното осамостојување активно соработува со банките со цел воспоставување на функционален, ликвиден и транспарентен девизен пазар и пазар на пари. Истовремено, Народната банка активно го поддржува примарниот пазар на државни хартии од вредност на којшто се формира т.н. безризична крива на принос, значајна за развој на останатите сегменти од финансиските пазари, при што го воспостави и секундарниот пазар на државни хартии од вредност. Воспоставувањето и континуираниот развој на овие пазари овозможи ефикасно спроведување на интервентната политика на Народната банка за одржување на стабилноста на девизниот курс на домашната валута, поефикасна трансмисија на сигналите на монетарната политика и посигурно и поевтино позајмување на финансиски средства помеѓу учесниците на пазарите. Сето тоа придонесе за постепено јакнење и одржување на стабилноста на домашниот финансиски сектор во функција на континуирана поддршка на економската активност на фирмите и домаќинствата.

„Во контекст на пошироките развојни процеси во финансискиот сектор, сакам да истакнам едно значајно достигнување оваа година, кое ја рефлектира заедничката заложба на Народната банка, банките и другите релевантни институции, прифаќањето на нашата земја во Единствената област за плаќања во евра (СЕПА). За граѓаните, компаниите, но и институциите, ова значи можност за подигнување на нивото на финансискиот квалитет и стабилност, што дополнително ќе го зајакне целокупниот економски амбиент, отворајќи простор за натамошен развој и продлабочување на тргувањето на домашните, но и на меѓународните пазари“, посочи вицегувернерката Нацевска во обраќањето.

Во таа насока, беше истакнато дека Народната банка активно го следи процесот на подготовка на банките за пристапување во СЕПА шемата за кредитен трансфер, обезбедувајќи континуирана техничка и стручна поддршка. „Иако процесот е долг и најраниот датум за прифаќање на банките од новите земји членки е 6 октомври 2025 година, со задоволство можам да споделам дека една банка веќе поднесе апликација за членство до Европскиот совет за плаќања, а повеќето банки се во напредна фаза на подготовка. Ова е јасен сигнал дека сме на добар пат – со одговорен пристап, стратешка визија и соработка меѓу институциите – да се вградиме рамноправно во европскиот финансиски простор.“ посочи Нацевска.

Соработка на Народната банка со АЦИ Македонија е од почетоците на здружението во 1996 година, кое беше основано на иницијатива и со поддршка на Народната банка. Здружението АЦИ Македонија ги обединува претставниците на банкарскиот сектор коишто работат на домашните финансиски пазари и претставува платформа за развивање добри професионални односи, зголемување на меѓусебната доверба, размена на искуства и постојана професионална едукација на вработените во банкарскиот сектор. Здружението во 2001 година стан дел од меѓународното семејство на здружение на банкарски работници на финансиските пазари, кое оваа година прославува исто така значаен јубилеј, односно 70 години постоење. Едукацијата и промовирањето на етичко однесување на овој сегмент на банкарски професионалци и во иднина ќе биде во фокусот на активностите на Народната банка како партнер на здружението АЦИ Македонија.

притисни ентер