Промената на наставните програми во образованието дава се помалку простор за значењето на Илинден и Илинденското востание во Македонија, алармира историчарката Катерина Тодороска од Институтот за национална историја и предупредува дека доколку проодлжи ваквиот тренд младите се помалку ќе знаат за херојските настани врз кои почива денешна независна Македонија..
„Првиот Илинден камен-темелник на темелот, а вториот Илинден, 1944 година, е надградба на темелот, односно новите камења на темелот на македонската држава. Така што не можеме да го одвоиме Илинден од македонската држава и македонскиот народ“
„Според новите наставни програми, младите не само што нема да знаат, туку воопшто нема да се спомнува Илинден. Ние ќе добиеме една аморфна маса од нашите идни генерации кои нема да знаат ниту за Илиден 1903-та година, ниту за 1944 година. - Катерина Тодоровска.
По барање на Софија, Комисијата за историски прашања досега неколкупати на маса го имаше предлогот за заедничко чествување на Илинден на Македонија и Бугарија, но досега согласност за такво нешто не е постигната..
Според Тодоровска, ваквото барање на нашиот источен сосед нема основа и никаква допирна точка со историјата во Македонија.
-Нема никаква потреба да се слави Илинденското востание со Бугарија затоа што нема допирна точка. Нивната потреба Илинденското востание да го поистоветат со Преображенското, кое се случува во Тракија, нема допирна точка со Илинденското. Има начин – да се прекинат преговорите и еднаш засекогаш да кажеме дека достоинството не ни е на продажба.“- Катерина Тодоровска.
Инаку, Илинденското востание започнало на 2-ри август 1903 година во Крушево и околу 800 востаници го ослободиле градот од труски аскер, при што по два дена Никола Карев ја прогласил Крушевската република. Истата треале само 10 дена, кога градот бил пеплосан од 18 илјадната османлиска војска под команда на Бахтијар паша. Во борбите загинале околу 1000 луѓе, а последната херојска битка била на Мечкин Камен.
Идеалот на Илинденците, кончено го оставриле асномците, 41 година подоцна, кога во Прохор Пчеински ги удриле темелите на македонската држава.