„Денес, САД го поздравуваат враќањето на скоро сите санкции на ООН во Исламската Република Иран кои претходно беа укинати“, рече државниот секретар Мајк Помпео во вчерашната изјава.
Според него, овие казнени мерки, предвидени со Резолуцијата 2231 на Советот за безбедност на ООН, „повторно се на сила“ од недела во 2 часот по средноевропско време.
Особено владата на Доналд Трамп јасно се заканува со воведување на таканаречени придружни санкции за казнување на земја или субјект што ги крши санкциите на ООН, дури и ако е меѓу ретките во светот што сметаат дека се на сила. Тоа е многу опасна алатка: на прекршителите идентификувани од Вашингтон ќе им биде забранет пристап до американскиот пазар и финансискиот систем.
„Ако земјите-членки на ООН не ги исполнат своите обврски во спроведувањето на овие санкции, САД се подготвени да користат свои алатки за казнување на прекршителите“, предупреди Мајк Помпео. Тој најави дека „овие денови“ ќе објави „мерки“ на САД против „оние што ги кршат санкциите на ООН“.
Шест недели пред претседателските избори на кои сака да добие втор мандат, претседателот Трамп може да ги објави мерките во својот говор пред Генералното собрание на ООН во вторник.
Но, Вашингтон е сам против сите: другите суперсили, Русија, Кина и европските сојузници не ги поддржуваат.
„Секоја одлука или мерка донесена за повторно воведување на санкции “нема да има правно дејство“, објавија Франција, Велика Британија и Германија во заедничкото писмо до Советот за безбедност во петокот, чија копија беше примена од Франс Прес.
Самите Американци се „свесни дека ова е лажна изјава“ и „пропаганден трик“, изјави иранскиот министер за надворешни работи Мохамад Џавад Зариф.
Тој рече дека американскиот потег нема правна основа затоа што САД се повлекоа од договорот за ограничување на иранскиот нуклеарен договор потпишан во 2015 година во 2018 година и повеќе не можат да се повикуваат на Резолуцијата 2231 на ООН, со која Советот го поддржуваше тој договор и пропишуваше санкции во случај на повреда.
Ова мислење го делат 13 од 15-те членки на Советот за безбедност на ООН.
„Ништо нема да се случи“, предвидува дипломатот на ООН. „Тоа е исто како да го стиснете чкрапалото и куршумот да не излезе од цевката“.
Друг дипломат жали за „едностраната“ одлука: „Русија и Кина гледаат со задоволство, како се поделени Европејците и Американците“.
Но, ако САД ја сфатат својата закана од придружни санкции, ескалацијата може да продолжи.
Генералниот секретар на ООН, Антонио Гутереш, вчера пред Советот за безбедност на ООН изјави дека не може да преземе никакви активности врз основа на најавата на САД, бидејќи „се чини дека постои двосмисленост“
„Не е на генералниот секретар да се однесува како да нема такви нејаснотии“, напиша тој во писмото до Советот за безбедност. Објектот на ООН обезбедува административна и техничка поддршка на Советот за безбедност при спроведување на режимот на санкции.
Гутереш напиша дека нема да пружи таква поддршка се додека не се расчисти статусот на санкциите против Иран.