Пораката испратена од приватна болница во Лисабон за привлекување женски клиенти предизвикала бран критики на социјалните мрежи, а некои жени велат дека сега е најлошото време за мајчинство со оглед на тоа што сме среде пандемија и рецесија.
Доказите сугерираат дека коронавирусот ги обесхрабрува потенцијалните родители да забременат во поголемиот дел од Европа, а особено во јужните држави, од Италија до Грција, каде и онака стапката на наталитет веќе нагло опаѓа.
Во 2000 година, 120.000 деца биле родени во Португалија. Минатата година се родени 86.600, што е за 39 проценти помалку. Падот е најсилен по длабоките рецесии како што е моменталната предизвикана од пандемијата на ковид-19.
Покрај емотивните предизвици што ги носи за паровите кои сакаат деца, долгорочно ќе има и економски предизвици за земјите на кои може да им требаат години за да излезат од кризата.
Помалку раѓања значи помалку нови работници и повеќе постари. Ова на крајот ќе има негативно влијание врз БДП и ќе ги оптоварува јавните пензиски шеми и социјалната држава, продлабочувајќи го јазот помеѓу богатиот север и сиромашниот југ на Европа.
„Гледате приказни во медиумите за луѓе кои се обидуваат да користат затворањето за да создаваат деца, но тоа не е рационално однесување“, рече Ванеса Куња, експерт за плодност, род и семејни работи во Институтот за социјални науки на Универзитетот во Лисабон.
„Пандемијата ќе има големо негативно влијание.
Ајрин Понтарели, 35-годишна психотерапевтка, планирала да го роди своето прво дете оваа година по седум години брак.
По две години работа во северниот италијански град Ферара, оддалечена 550 километри од нејзиниот сопруг Тони, таа конечно нашла работа во родниот град Изернија, на југот на земјата, и се чинело дека дошол совршениот момент за да се создаде семејство.
Тогаш се случила пандемијата. Тони воопшто не можела да го види од март до јули поради затворањето, а сега вели дека е под преголем стрес за да роди бебе.
"Нашите болници се близу до колапс, особено на југ. Се гледам себеси на одделот за акушерство, сама, во здравствен систем кој не функционира правилно. Не изгледа како вистинско време да се донесе дете на свет", рече таа.
Марија Викарио, претседател на Националното здружение на акушерки во Италија, рече дека очекува кризата да се одрази на бројот на родени следната година.
"Жените во Италија имаат деца кога се чувствуваат безбедно кога се во прашање работното место, економијата и здравјето. Пандемијата го наруши сето тоа", рече таа.
Регионот Лацио околу Рим забележа три пати поголем број на мртвородени деца оваа година, бидејќи бремените жени се плашат да одат во болници на прегледи, истакнала таа.
На другиот крај на континентот, во Шведска, која има дарежлива и ефикасна социјална држава, Ева Нордлунд, претседател на Шведската асоцијација на акушерки, рече дека се чини дека со нив се случува спротивното. „Постојат центри за бремени жени кои имаат проблеми со запишување поради големиот број нови бремени жени“, рече таа.
Во Германија, најголемата економија во Европа, стапката на фертилитет пред пандемијата била околу европскиот просек од 1,5 деца по жена.
Франција, Шведска и Данска се лидери во Унијата со стапки на плодност повисоки од 1,7. На другиот крај на скалата се Италија и Шпанија со стапка помала од 1,3.
Истражувањето спроведено во петте најголеми европски земји за време на првиот бран на пандемијата во март и април покажало дека над две третини од луѓето на возраст под 34 години планираат да се откажат или да го одложат родителството поради пандемијата.
И повеќе во Италија и Шпанија отколку во Велика Британија, Франција и Германија, според истражувањето спроведено од Католичкиот универзитет во Милано.
Руи Пирес, социолог од Институтот за социјални науки на Универзитетот во Лисабон, вели дека клучните фактори за падот на наталитетот се родовата нееднаквост и недостатокот на државна поддршка при воспитувањето на детето. „Во обете области, јужна Европа заостанува зад северот“, рече тој, додавајќи дека „нееднаквостите станаа поочигледни поради пандемијата“.
Италија и Шпанија продолжуваат да ги чувствуваат ефектите од двојната рецесија предизвикана од финансиската и должничка криза 2008-2012 година.
Како и во Португалија и Грција, најтешко погодени од рецесијата беа младите. Илјадници емигрирале во странство, а оние кои останале се борат со ниските плати, високата невработеност и недостатокот на грижа за децата.
„Италија демографски умира“, предупреди Алесандро Росина, професор по демографија на Католичкиот универзитет.
„Ситуацијата веќе беше очајна и сега пандемијата се заканува да избрише и најмала трошка надеж за спас“, рече тој.
Бројот на раѓања во Италија постојано се намалува од повеќе од 800.000 годишно пред половина век на 420.000 минатата година, најмалку од обединувањето на земјата во 1861 година.
Џан Карло Блангиардо, директор на националната агенција за статистика ИСТАТ, минатата недела пред парламентот рече дека коронавирусот и придружните економски тешкотии ќе го забрзаат трендот, предвидувајќи 408,000 раѓања оваа година и само 393,000 во 2021 година.
Тој рече дека бројот на раѓања оваа година може да падне под 400.000 поради „значителниот пад во декември“, девет месеци по воведувањето на карантин во март.
Во Шпанија, која има втора најниска стапка на плодност во Европа по Малта, бројот на породувања брзо опаднал дури и пред коронавирусот. Од 2014 до 2019 година, стапката на плодност паднала за 16 проценти.
„Можеме да се обложиме со извесна сигурност дека следната година ќе има помалку раѓања, можеби и посилен пад отколку без ковид-19, а трендот веројатно ќе остане и во годините што доаѓаат“, рече Алехандро Микарон, демограф на Универзитетот ЦЕУ во Мадрид.